Finans kurumlarını altüst eden küresel kriz en fazla hisse senedi piyasaların vurdu. İMKB başta olmak üzere tüm dünya borsalarında şok düşüşler yaşandı. 2008 yılını 26 bin 864 puanla tamamlayan İMKB geçen yıla oranla yüzde 51.6 değer kaybetti. Endeks 2007 yılını 55 bin 538 puan olarak tamamlamıştı. Dolar yatırımcısı ise son bir yılda yüzde 30 getiri sağladı. 2007 yılını 1.17 YTL olarak kapatan dolar, 2008'i 1.53 YTL olarak kapattı. Artış yüzde 30.7. Euro ise 1.73 YTL'den 2.14 YTL'ye çıkarak yüzde 23.6 getiri sağladı. En fazla kazandıran bir diğer yatırım aracı ise altın oldu. Dış piyasalaradki fiyat artışının yanı sıra dolardaki yükseliş altının gramını 31.83 YTL'den 42.00 YTL'ye çekti. Altın yıl sonunda yatırımcısına yüzde 31.95 oranında getiri sağladı.

KÜRESEL BORSALARDA SERT DÜŞÜŞ

Küresel finansal kriz ve ekonomik yavaşlamanın damgasını vurduğu bu yıl, küresel borsalar rekor oranda kayıplar verdi.

Dünya borsalarının ortak endeksi olarak da kabul edilen MSCI Endeksi'nin yıllık kaybı yüzde 43,8 oldu. Endeksin yıllık kaybı 14 trilyon doları buldu.

Şanghay Borsası yüzde 65,2 ile yılın en kötü performans gösteren borsası olurken, bu borsayı yüzde 51,9 düşüşle Hindistan'da Mumbai borsası ve yüzde 49,2 ile Singapur Borsası takip etti.

Küresel ekonomik krizin etkisi nedeniyle Batılı borsaların kayıpları da büyük oldu. İngiltere'de Londra Borsası'nın temel göstergesi FTSE 100 Endeksi yıllık yüzde 31,3 düştü. Fransa'da Paris Borsası Cac 40 Endeksi yıllık yüzde 42 ve Almanya'da Frankfurt Borsası Dax-30 Endeksi yıllık yüzde 40,4 değer kaybetti.

New York Borsası'nda Dow Jones Endeksi de şimdiye kadar yüzde 34 geriledi.

AVRUPA BORSALARI

Avrupa'nın en büyük 300 şirketini kapsayan ''FTSEurofirst 300'' Endeksi'nin yıllık kaybı yaklaşık yüzde 45 oldu.

Londra Borsası'nda FTSE 100 Endeksi yıllık yüzde 31,3 değer kaybederken, bu 1984 yılından bu yanaki en büyük yıllık düşüşü gösteriyor.

FTSE 100 Endeksi'nin en fazla kaybedeni yüzde 90,4 ile HBOS bankası olurken, HBOS'yi yüzde 87 kayıpla Royal Bank izledi. Endeksin en fazla kazananı yüzde 62 ile altın piyasasında faaliyet gösteren Randgold şirketi olurken, bu şirketi yüzde 40,4 artışla British Energy takip etti.

Frankfurt Borsası'nda Dax-30 Endeksi bu yıl yüzde 40,4 değer kaybıyla, son 20 yıldaki ikinci en kötü yıllık performansını gösterdi. Dax-30 Endeksi 2007'de yüzde 22 değer kazanmıştı.

Dax-30 Endeksi'nde teknoloji firması Infineon yüzde 88,1 değer kaybıyla endeksin bu yılki en büyük kayıp veren şirketi olurken, bu şirketi yüzde 74,7 düşüşle Commerzbank izledi.

Fransa'da Paris Borsası Cac 40 Endeksi'nin yıllık kaybı ise yüzde 42 oldu.

MWB Fairtrading şirketinden Dirk Mueller, ''gelecek yıl birçok sorunumuz olacağına ve fiyatların bu yıldan daha düşük olacağına inanıyorum. Ancak yılın sonunda nerede olacağımız konusunda kesinlikle bir ipucu yok'' dedi.

ASYA BORSALARI

ABD'de konut piyasasındaki gerileme tüketici harcamaları ve sanayi üretiminde küresel çapta büyük azalışlara yol açtı, yabancı firmalar borçlarını ödemek için Asya'daki yatırımlarını geri çektiler. Küresel piyasalarda talebin düşmesi, Asya'nın ihracata dayalı ekonomilerine büyük darbe indirdi.

Asya'da Şanghay Borsası'nın yıllık kaybı yüzde 65,2 olurken, borsada hisselerin değeri yaklaşık 3 trilyon dolar eridi. Şanghay Borsası 2006 ve 2007'de yüzde 300'den fazla değer kazanmıştı.

Dünyanın ikinci büyük ekonomisi Japonya'da Tokyo Borsası'nda Nikkei Endeksi'nin yıllık kaybı ise yüzde 42 oldu. Bu endeksin 58 yıllık tarihindeki en büyük yıllık düşüş olarak kayıtlara geçti.

Hong Kong'da Hang Seng Endeksi bu yılı yüzde 48 düşüşle kapattı. Bu Hong Borsası'nın 1970 yılındaki petrol şokundan sonra şimdiye kadarki ikinci en büyük yıllık düşüşü oldu.

Hindistan'da Mumbai Borsası yüzde 51,9 düşerek, değerinin yarısından fazlasını kaybetti.

Avustralya'nın Sydney kentindeki Macquarie Securities şirketinden Lucinda Chan, ''acımasız ve eşi benzeri görülmemiş bir düşüştü. Domino etkisi o kadar çabuk ve o kadar hızlı oldu ki...'' diye konuştu.

2009 YILINDA BORSALAR

Japon yeninin ABD doları karşısında değer kazanması Japonya'nın Toyota ve Sony gibi en büyük ihracatçı firmalarını olumsuz etkilerken, Tayland'da siyasi karışıklık piyasaları vurdu.

Gelecek yıl borsaların daha fazla düşüp düşmeyeceği 2009'un önemli tartışma konularından biri olacak.

Birçok yatırım uzmanı en azından gelecek yılın ilk altı ayında borsalarda önemli toparlanma olacağına inanmıyor.

Gelecek yıl ayrıca Çin ekonomisinin durumu yakından izlenecek. Çin'de geçen yıl dördüncü çeyrekte yüzde 12 olan büyüme oranının, bu yılın dördüncü çeyreğinde yüzde 2'ye kadar düşeceği tahminleri yapılıyor.

Pekin'deki Citic Securities şirketinden Cheng Weiqing, ''Çin ekonomisi açıkça dönüm noktasında. Birçok belirsizlik var ve geçmişteki büyük kayıplar yatırımcıların kaygılarını artırdı'' dedi.

Asya'nın şansı, özellikle ABD olmak üzere büyük oranda tüketicilerin durumuna bağlı olacak.

BORSALARIN KAYIPLARI

-Şanghay Borsası yüzde 65,2

-Mumbai Borsası yüzde 51,9

-Singapur Borsası yüzde 49,2

-Hong Kong Borsası yüzde 48,3

-Tokyo Borsası yüzde 42,1

-Paris Borsası yüzde 42

-Sydney Borsası yüzde 41,3

-Frankfurt Borsası yüzde 40,4

-New York Borsası şimdiye kadar yüzde 34

-Londra Borsası yüzde 30

YILIN KAZANANI ABD DOLARI

Avro bu yıl ABD doları karşısında yüzde 3,9 değer kaybederek, 2005 yılından bu yana ilk kez dolar karşısında düştü.

ABD doları döviz sepeti karşısında yüzde 5,5 değer kazandı.

Japon yeni bu yıl ABD doları karşısında çok az değer kaybederek, 90,50 dolar oldu.

İngiliz sterlini ise bu yıl ABD doları karşısında yaklaşık yüzde 27 değer kaybetti. Bu altın standardının 1971 yılında terk edilmesinden sonra sterlinin dolar karşısındaki en büyük yıllık kaybı oldu.