ABD'deki subprime kredileri ve emlak sektörü ile başlayan küresel piyasalardaki krizin rengi değişmeye başladı. Küresel ekonominin fay hatlarından biri olan ABD emlak sektörü kırıldı. Şimdi ise ekonominin bir diğer riskli fay hattı olan hedge fonlarda bir hareketlenme başladı.

Küresel borsalardaki çöküşlerin arkasındaki gizli faktörün "hedge fon paniği" olduğu iddia ediliyor. Riskli ve yüklü yatırımları ile tanınan hedge fonların borsalardaki çalkantının başlaması ile panik satışına başlamasının piyasaların psikolojisini bozduğu, hedge fonların ellerindeki yüklü yatırımları daha fazla satışa gidecekleri korkusunun piyasalardaki çöküşü hızlandırdığı belirtiliyor. 1,7 trilyon dolarlık bir varlığı yöneten hedge fon sektörü son 2 aydır yaşanan düşüşlerden olumsuz etkilenmiş durumda.

Bear Stearns'ün iki hedge fonunun iflasın eşiğine sürüklenmesi ve son olarak bir başka hedge fon şirketi Sowood Capital'ın yüzde 60'lık zarardan sonra kapanması hedge fonların düşüşlerdeki etkisini daha derinden gözden geçirmeye itiyor. Son olarak ise dikkatler Goldman Sachs'ın hedge fon birimi Global Alpha'nın üzerinde. Global Alpha'nın bu yıl içinde yüzde 26 kayıp yaşadığı ve yatırımcılarının bu fondan çıkmaya başlayabileceği belirtliliyor. 2 haftadır süren satışların ise önümüzdeki hafta yeniden hızlanması ve piyasalardaki dalgalanmanın sürmesi halinde FED'in piyasaya yeni müdahalelerde bulunması bekleniyor.

Geçen hafta çinde ABD, Avrupa ve Japonya'nın merkez bankaları kredi sıkışıklığını rahatlatmak için piyasaya 130 milyar dolardan fazla para sürmüşlerdi. Bu hafta ise piyasalarda mortgage ve kredi sektörlerinden ziyade ekonomik haberlerin etkili olmaya başlaması bekleniyor. ABD'de açıklanacak olan ekonomik verilerin olumlu olması halinde ekonomideki yavaşlama endişelerinin hafifleyeceği ve piyasalarda biraz güven yaratabileceği belirtiliyor. Perşembe günü açıklanacak olan emlak sektörü verileri ise kritik. Bir çok uzman ABD'de temmuz ayı ev satışlarının bir önceki ayda gerçekleşen 1.47 milyondan 1,41 milyona gerilemesini bekliyor. Bugün ise piyasalar ABD'den gelecek olan perakende sektörüne ilişkin verilere odaklanacak.

 Piyasalar hedge fon fenomeni yaşıyor

Hedge fonların yatırımlarını bankalardan aldıkları paralarla gerçekleştiriyor olmaları piyasaları en fazla tedirgin eden unsur. Sunday Telegraph'da yer alan habere göre hedge fonlar, küresel finansal piyasalarda yaşanan çalkantıların gizli sebebi. Kredi piyasalarında subprime merkezli başlayan çalkantıların çok hızlı bir şekilde dünya borsalarına yansıdığına dikkat çeken Sunday Telegraph, risk çeşitlendirmeye gidip likidite sağlayarak finansal piyasaların istikrarına katkıda bulunmakla yükümlü hedge fonların bu krizin tam merkezinde bulunduğuna dikkat çekti.

Goldman Sachs'dan, Lehman Brothers'a ve Merrill Lynch'e kadar dünyanın en büyük yatırım bankalarınn brokerlık birimlerinin hedge fonlara finansman sağladığı biliniyor. Uzmanlara göre ise bu bankaların brokerlık birimleri tarafından fonlara sağlanan borcun büyük bir bölümü hedge fonlara ait. Yatırım bankalarının hedge fonlara verdikleri borç miktarının tavanını artırdıklarını söyleyen uzmanlar, hedge fonlara sağladıkları finansman miktarını yükseltmediklerini söyleyen yatırım bankalarının yalan söylediğini iddia ediyor. Chicago Tribune'de yer alan habere göre ise piyasalardaki satış dalgası tamamen bir "hedge fon fenomeni"nden ibaret.

Gazeteye konuşan uzmanlar merkez bankalarının faiz artırım sürecine girmelerinin ardından ilk çatırdamaların subprime kredilerinde görüldüğündü, sonrasında bunun bir mikrop gibi Alt-A olarak adlandırılan daha yüksek gelirlilere verilen mortgage kredilerine sıçradığını, bundan sonra ise piyasaların hedge fonların hamlelerinden etkilenmeye başlayacağı yönünde uyarıyor. Chicago Tribune'e konuşan Marylan Üniversitesi işletme profesörü Peter Morici piyasalardaki dalgalanma konusunda şu şekilde konuşuyor: "Piyasalardaki son çöküşlerin subprime kredilerindeki sorunlarla zannedildiği kadar çok alakası yok. Bu dalgalanmanın asıl sebepleri arasında hedge fonlar ile girişim sermayesi şirketleri var"

 Likit dışı varlıkları bile satmaya başladılar

Piyasaların bu denli çalkantıda olduğu bir dönemde hedge fonlardan ardı ardına gelen kayıp haberleri ise küresel mali istikrar açısından alarm sinyali olarak algılanıyor. Goldman Sachs'ın Global Alpha fonu, ABD'li AQR ve New York merkezli Thyke Capital isimli hedge fonların kayıplarının kendilerini iflasın eşiğine götürebilecek ölçüde olduğu iddiaları zaten yeterince sallantıda olan piyasalarda istikrarı iyice bozacağı endişesi yaratmış durumda.

Bu fonların son çalkalanmaların ardından hem tahvil hem de hisse senedi yatırımlarının zarar gördüğü, ve ellerindeki bu borçları satmak neredeyse imkansız hale geldiği için çok daha istikrarlı menkul kıymetlerini yok pahasına elden çıkarmaya başladıkları belirtiliyor. Hedge fonlara yatırım bankaları tarafından verilen borcun artması ise bu fonları son haftalarda yaşanan kayıplardan kendilerini koruyabilmek için yatırımlarından vazgeçmeye zorluyor.

Hedge fonlar bankalardan aldıkları parayı geri ödeyebilmek için normal piyasa koşullarından ellerinden çıkarmayacakları likit dışı yatırımları bile satmaya yöneliyor. Bu da piyasadaki oynaklığı derinleştiriyor ve hisse senedi piyasalarındaki fiyatlarda düşüşü hızlandırıyor.