Büyük bir emlak şirketinin franchise ofisleri için hazırlattığı rapor sektörle ilgili çarpıcı öngörülerde bulunuyor. Sır gibi gizlenen raporda, emlakçılara evlerini bir an önce ellerinden çıkarmaları öneriliyor. Artan faiz oranlarının, ekonomideki sıkıntıların gayrimenkul yatırımlarının önünü keseceği vurgulanıyor. Fiyatlardaki düşüşün de devam edeceğinin altı çiziliyor. Ancak araştırmada altı çizilen en temel nokta bunlarla sınırlı değil. Raporun en çarpıcı yanı satıcıların profilindeki değişim için yaptığı analiz. İhtiyaçtan dolayı gayrimenkul satanların sayısının hızla arttığı belirtiliyor. Bu artışın da yıl sonuna kadar da katlanarak artması bekleniyor. Satıcı profilindeki bu değişim gerekçesi olarak ise Türkiye’de uzun süredir hissedilen finansal darboğazın artık dayanılmaz noktaya gelmesi gösteriliyor. İşte bu gelişmeler emlakta yeni bir dönem anlamına geliyor. Alıcı yaklaşık 4 yıl aradan sonra tekrar kral oluyor. Her ne kadar lüks konut projeleri daha temeli atılmadan satılırken, orta ve alt gelir grubuna yönelik projelerde büyük sıkıntılar yaşanacağı öngörülüyor.  

 
“BORÇLULARIN SATMAKTAN BAŞKA ŞANSI KALMADI”

Tapu kayıtlarına göre, 2003- 2007 yılları arasında günde ortalama 2 bin ev satıldı. Gayrimenkule yatırılan para miktarı yüzde 170 artarken, yılda 20 milyar YTL’ye yakın konut kredisi alındığı dönemler oldu. Siyasi istikrarsızlık, enflasyondaki artış, paralelinde inşaat maliyetlerinin hızla artması ve yine faiz oranlarındaki yukarıya çıkış bir anda ekonomik dengeleri değiştirdi. Uzun süredir devam eden bu kriz neticesinde reel sektör, neredeyse paranın yüzünü unuttu ve bunun yerini uzun vadeli çekler aldı. Tabi karşılıksız çekler, hatta çek kanunundaki boşlukları değerlendirilerek yapılan dolandırıcılıklarda patlama yaşanmaya başladı. Neticede gayrimenkul sektörü bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18 daraldı. Konunun uzmanları da Türkiye’deki bu yeni döneme dikkat çekiyor. Ekonomist Prof. Dr Kerem Alkin’e göre piyasadaki nakit sıkıntısı artık dayanılmaz boyutlara ulaştı. Kendisinin de bu tarz örneklere sıkça rastlamaya başladığını vurgulayan Alkin, “İşyeri sahipleri borçlarını çevirebilmek ve firmalarının faaliyetlerini devam ettirebilmek için gayrimenkul satışlarına yöneldiği doğru. Çünkü yapılacak başka bir şey kalmadı. Zaten bankalara kredi borçları olduğundan yeni kredi alma durumları yok. Faizlerin artması da buna tuz biber oldu. İşyeri sahibi biliyor ki ‘her koyun kendi bacağından asılır’ bu nedenle borçlarını kapamak ve hayatta kalmak için elde avuçta olanı satmaya yöneliyor. İyi bir sürece girmiyoruz. Özellikle önümüzdeki dönemi de düşünürsek, bu gerçekle daha net bir şekilde yüz yüze geleceğimiz kesin” şeklinde konuşuyor.

EN FAZLA İHTİYAÇTAN SATIŞ BAHÇEŞEHİR’DE

Emlak sektörünün önde gelen firmaları da bu süreci doğruluyor. Century 21 Maslak Şubesi İsmail Geçim’e göre kesinlikle alıcının kral olduğu bir döneme girildi. Fiyatlar ciddi oranlarda aşağı düştü ve bu düşüş daha da sürebilir. İhtiyaçtan dolayı gayrimenkul satışlarının da arttığını anlatan Geçim, şunları söylüyor: “Satıcı ve alıcı profili değişiyor. Artık alıcı merkezli bir pazara geçiyoruz. Bu süreçte gayrimenkul satıcılarının da bu duruma kendilerini hazırlamaları kaçınılmaz.”

‘FİYAT DÜŞÜŞÜ GEÇİCİ OLACAK’ DİYEN DE VAR

Öte yandan, emlak fiyatlarındaki düşüşün geçici olduğunu savunanlar da var. Özellikle inşaat maliyetlerindeki hızlı yükseliş nedeni ile 2009’da fiyatların tekrar yukarı çıkacağını savunan Reha Medin Emlak Hizmetleri Genel Müdürü Nabi Cücük, ev alacakların bu dönemi iyi değerlendirmesini öneriyor. Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar da, konut piyasasındaki durgunluğun krizle sonuçlanmayacağını düşünüyor. Bayraktar lüks konut satışında düşüş olsa da alt gelire hitap eden konutlara ilginin artacağını yaşanan durumun sadece bir erteleme olduğunu belirtiyor.