Gençlik ve Spor Bayramını kutluyoruz

19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı, tüm yurtta, dış temsilciliklerde ve KKTC'de törenlerle kutlanıyor.

Kutlamalar kapsamında Ankara'da ilk tören, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül başkanlığındaki devlet erkanının Anıtkabir'i ziyaretiyle başladı.

Anıtkabir'deki törene Cumhurbaşkanı Gül'ün yanı sıra TBMM Başkanvekili Nevzat Pakdil, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ, CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen, Yargıtay Başkanı Hasan Gerçeker, Danıştay Başkanı Mustafa Birden, Sayıştay Başkanı Recai Akyel, Bakanlar Kurulu üyeleri, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, YÖK Başkanı Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan, Ankara Valisi Kemal Önal, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, kuvvet komutanları, milletvekilleri ile diğer askeri ve mülki erkan katıldı.

Törene katılanlar, Aslanlı Yol'dan yürüyerek Atatürk'ün mozolesine geldi. Cumhurbaşkanı Gül'ün, Atatürk'ün mozolesine çelenk bırakmasının ardından saygı duruşunda bulunuldu ve İstiklal Marşı okundu. Gül ve beraberindekiler, daha sonra Misak-ı Milli Kulesi'ne geçti.

Anıtkabir Özel Defteri'ni imzalayan Gül, deftere şunları yazdı:

''Aziz Atatürk,

Samsun'a çıkarak Milli Mücadele'yi başlattığınız bu anlamlı günde ülkemizi muasır medeniyetler seviyesinin üstüne çıkarma gayretlerini sürdürmenin ve gösterdiğiniz hedeflere ilerlemenin huzur ve gururuyla karşınızdayız.

Türkiye Cumhuriyeti, bulunduğu coğrafyada bir istikrar ve güç sembolü olarak gelişimini sürdürmekte, 'yurtta sulh cihanda sulh' direktifiniz doğrultusunda dünya barışına değerli katkılarda bulunmaktadır.

Varlığımızın ve yarınlarımızın teminatı Türk gençliğini yüksek ideallerimizi gerçekleştirebilecek eğitim ve donanımla yetiştiriyoruz.

Gençlerimize armağanınız olan milli bayramımızda sizi saygıyla, minnet ve şükranla anıyoruz.

Ruhunuz şad olsun.''

ERDOĞAN-ÖYMEN, ÖYMEN -BAŞBUĞ SOHBETİ

Bu arada Başbakan Erdoğan ile CHP Genel Başkan Yardımcısı Öymen'in Aslanlı Yol boyunca sohbet ettikleri, Öymen'in mozoleden Misak-ı Milli Kulesi'ne geçerken de Genelkurmay Başkanı Orgeneral Başbuğ ile sohbet ettiği görüldü.

Devlet töreninin ardından askerler ve öğrenciler de mozolenin önünden saygı geçişinde bulundu.

DİĞER TÖRENLER

Ankara 19 Mayıs Stadyumu'nda, devlet erkanı, öğrenciler ve vatandaşların katılacağı tören yapılacak. (09.30)

Cumhurbaşkanı Gül, Devlet Bakanı Faruk Nafız Özak ve beraberinde ''28. Gençlik Haftası'' kutlamalarına katılacak Gençlik Temsilcileri Grubu'nu Çankaya Köşkü'nde kabul edecek. (Saat: 15.00)

- Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı dolayısıyla Ankara'ya gelen gençleri Yeni Başbakanlık Binası'nda kabul edecek. (Saat: 13.30)

19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı, İstanbul'da Taksim Cumhuriyet Anıtı ile İnönü Stadyumu'nda düzenlenen törenlerle kutlanacak. (Saat: 09.30/10.00)

BÜYÜK ÖNDER ATATÜRK'ÜN SAMSUN'A GELİŞİNİ SEMBOLİZE EDEN BAYRAK, BAYINDIRLIK BAKANI DEMİR'İN DE KATILDIĞI TÖRENLE KURTULUŞ YOLU'NDAKİ BANDIRMA VAPURU SİMGESİ İSKELEDEN KARAYA ÇIKARILDI

Samsun'da 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı kutlamaları kapsamında, Büyük Önder Atatürk'ün Samsun'a gelişini sembolize eden bayrak, Kurtuluş Yolu'ndaki Bandırma Vapuru'nu simgeleyen iskeleden törenle karaya çıkarıldı.

Büyük Önder Atatürk'ün Samsun'a çıkışının 91. yıl dönümü kutlamaları kapsamında ilk tören Anıt Park'taki Atatürk Anıtı'nda düzenlendi.

Buradaki törende Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir ve Vali Hasan Basri Güzeloğlu ile kurum ve kuruluşlarla sivil toplum örgütlerinin temsilcileri çelenk sundu.

Anıta çelenk konulup saygı duruşunda bulunulduktan sonra törenlere Kurtuluş Yolu'ndaki Bandırma Vapuru'nu simgeleyen ve zamanın Tütün İskelesi olarak bilinen yere inşa edilen iskelede devam edildi.

Büyük Önder ile Samsun'a gelen 18 silah arkadaşının heykellerinin de yer aldığı alandaki törende, bir deniz subayı ve iki deniz eri ile ikisi izci kıyafetli öğrenciler tarafından taşınan bayrak, iskeleden alındı. Bu sırada top atışları yapıldı.

Vali Hasan Basri Güzeloğlu, saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı'nın okunmasının ardından yaptığı konuşmada, 19 Mayıs'ın 1919'un 91. yılında Atatürk'ün 91. yıl önce Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna giden yolda Anadolu'ya ilk adımı attığı yerde bulunduklarını ifade etti.

Samsun'un, kurtuluş mücadelesinin başlangıcı ve Türkiye Cumhuriyeti'ne giden yolda ilk adımın atıldığı bir kent olduğunu vurgulayan Vali Güzeloğlu, bunun onurunu ve gururunu yaşadıklarını söyledi.

Türk milletinin Atatürk'ün önderliğinde dünyada eşine az rastlanır bir mücadele sonrası zafere ulaştığını anlatan Vali Güzeloğlu, başta Büyük Önder Atatürk olmak üzere ülkenin bağımsızlığı uğuruna can verenleri rahmet ve şükranla andıklarını, gazilere de mutluluk dilediğini belirtti.

Daha sonra deniz subayı tarafından kara subayına teslim edilen bayrak, top atışları ve siren eşliğinde göndere çekilmek üzere kutlama törenlerinin yapılacağı 19 Mayıs Stadı'na götürüldü.

Törende çeşitli gösteriler ve halk oyunlarının yanı sıra bando tarafından marşlar da çalındı.

Törenlere Ak Parti Samsun Milletvekili Ahmet Yeni, Garnizon Komutanı Tümgeneral Ömer Bayraklı, Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Rektörü Prof. Dr. Hüseyin Akan, belde belediye başkanları, çeşitli kuruluşların temsilcileri, gaziler ve aralarında çeşitli illerden gelenlerin de bulunduğu öğrenci ve vatandaşlar katıldı.

İSTANBUL

İstanbul'daki, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı etkinlikleri Taksim Cumhuriyet Anıtı'nda düzenlenen törenle başladı.

Törende İstanbul Valisi Muammer Güler, 1. Ordu Komutanı Orgeneral Hasan Iğsız, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ve İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Aykut Cengiz Engin anıta çelenk koydu. Daha sonra siyasi parti ve sivil toplum kuruluşları temsilcileri anıta çelen bıraktı.

Törende, başta Atatürk ve silah arkadaşları olmak üzere şehitler için saygı duruşunda bulunuldu ve İstiklal Marşı okundu. Daha sonra, Vali Güler, Anıt Özel Defteri'ne şunları yazdı:

''Büyük Önder Atatürk, zaferlerle dolu bir geçmişe sahip olduğumuz bu ülkede gençlerimize böyle bir bayramı armağan etmenizin mutluluğunu bir kez daha yaşıyoruz. Türk gençliğini sizin izinizde yürüyerek memleketimizi daha aydın geleceğe taşıyacaklarına inancımız sonsuzdur. Kutsal emanetin olan Türkiye Cumhuriyeti'ni övünerek, çalışarak, yüceltmek ve senin daima özlemenini duyduğun çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırmak hedefimizdir.

Aziz Atam, Milli Kurtuluş Mücadelesi gibi destansı bir zaferle kurduğun Türkiye Cumhuriyeti ve Türk gençliği senin izinde, senin aydınlık yolunda yürüyecek, en büyük eserin olan Cumhuriyeti sonsuza kadar hür ve bağımsız yaşayacaktır. Aziz hatıran önünde saygıyla eğiliyoruz.''

İZMİR

İzmir Valisi Cahit Kıraç, Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde Samsun'da başlayıp, İzmir'de büyük zaferle sonuçlanan Kurtuluş Savaşı ile Türk milletinin her koşulda bağımsız kalacağını ve bunu da sonsuza kadar sürdüreceğini bütün dünyaya gösterdiğini belirterek, ''Bağımsızlık umutlarının inanca dönüştüğü bu anlamlı gün, sadece milletimiz için değil, bütün mazlum milletlerin mücadele azimlerinin de ateşlendiği bir gün olarak tarihteki yerini almıştır'' dedi.

19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı kutlamaları çerçevesinde Cumhuriyet Meydanı'na çelenkler konuldu. İzmir Valisi Cahit Kıraç, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, Ege Ordusu ve Garnizon Komutanı Orgeneral Hayri Kıvrıkoğlu ile sivil toplum kuruluşları, siyasi parti temsilcileri, oda ve borsa yöneticileri anıta çelenk bıraktı. MHP İzmir Milletvekili Şenol Bal'ın

da katıldığı törende muharip gaziler de hazır bulundu. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı'nın okunmasından sonra İzmir Valisi Cahit Kıraç, Anıt Şeref Defteri'ni imzaladı.

Tarih sahnesinden silinmek istenen Türk milletinin bağımsızlık iradesini kıracak bir gücün olmadığını Kurtuluş Savaşı'nda gösterildiğini belirten Vali Kıraç, deftere şunları yazdı:

''Demokratik, laik, çağdaş Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna uzanan sürecin ilk adımının atıldığı günün 91. yıl dönümünde huzurundayız. Senin önderliğinde Samsun'da başlayıp, İzmir'de büyük zaferle sonuçlanan Kurtuluş Savaşımızla Türk milleti, her koşulda bağımsız kalacağını ve bunu da ilelebet sürdüreceğini bir kez daha bütün dünyaya göstermiştir. Bağımsızlık umutlarının inanca dönüştüğü bu anlamlı gün, sadece milletimiz için değil, bütün mazlum milletlerin mücadele azimlerinin de ateşlendiği bir gün olarak tarihteki yerini almıştır. Bu anlamlı günün yıl dönümünde, Samsun'da yaktığın aydınlanma ışığını söndürmeden taşıyacağımızı, gençlerimize emanet ettiğin Türkiye Cumhuriyeti'ni bütün nitelikleriyle sonsuza kadar yaşatacağımızı vurgulamak isterim. Bugün, her konuda güvendiğin ve bugünü bayram olarak armağan ettiğin Türk gençliği, sana layık olmak için, ilke ve inkılaplarının yol göstericiliğinde, hedef gösterdiğin çağdaşlık yolunda inançla ve emin adımlarla ilerlemektedirler. Bütün yokluk ve imkansızlıklarına rağmen büyük kahramanlıklar göstererek vermiş olduğun mücadele, aydınlık geleceğimize yürüyüşümüzde bizlere ilham kaynağı olmaya devam edecektir. Bu duygu ve düşüncelerle aziz hatıran önünde saygıyla eğiliyorum. Ruhun şad olsun.''

19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı kutlamaları Atatürk Stadı'nda devam edecek.

Liderlerden mesajlar

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül: Ülkesini seven nesiller olarak sizlerden beklentimiz büyüktür. Önümüzdeki yıllarda memleketimizin kalkınma davasını sizler sürdürecek, sorunlarını sizler çözeceksiniz. Hedeflerinizi hep yüksek tutmalı, daima ileriye bakmalı, bugünkü Türkiye’nin de böyle bir anlayışın eseri olduğunu hep hatırlamalısınız.

TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin: Gençlerimizin bu vatan topraklarını ve özgürlüğümüzü bizlere canları pahasına bırakan kahramanların mücadelesinden güç alarak ülkemizi daha ileriye taşıyacaklarına inancımız tamdır.

Başbakan Tayyip Erdoğan: Aziz şehitlerimizin dönemin çok ağır şartlarına rağmen canları pahasına savundukları bu cennet vatan üzerinde kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin istikbali, işte bu istiklal şuuruyla yetişen gençlerimize emanettir.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli: 91 yıl önce, gelecekte demokrasi maskesiyle ortaya çıkacak çoğunlukçu zihniyetin, içine düştüğü zihinsel çürümüşlük ve bozgunla, Türk milli kimliğini boğması ve bastırması için kurtuluş mücadelesi başlatılmadı. Şanlı mazimizi ve tarihi kimliğimizi, şimdinin küresel siyaset kazanının içinde eritmek ve yok etmek üzere ellerini ovuşturanlara, içimizden lojistik imkan ve destek sağlanması için ise Samsun’a hiç çıkılmadı.

DP Genel Başkanı Hüsamettin Cindoruk: 19 Mayıs 1919, Büyük Önder’in milletin ruhundaki ‘Ya istiklal ya ölüm’ yeminini biricik kurtuluş çaresi olarak görüp uygulamaya koyduğu günü simgeler. Bu nedenle 19 Mayıs 1919 yeni bir devlet ve millet yapılanmasının da başlangıcıdır. Büyük Atatürk’ün Türk gençliğine armağan ettiği büyük bayramı bu duygu ve düşüncelerle kutluyorum. Türk gençliğinin, bu var oluş emanetine her koşulda sahip çıkacağına olan inancımı bir kez daha paylaşmak istiyorum.

19 Mayıs bu illerde kutlanamıyor

19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı törenleri birçok şehirde ertelenmek zorunda kaldı. 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı törenleri yağmura takıldı. Birçok şehirde törenler ertelendi

SİNOP

Kentte Atatürk’ün Milli Mücadele'yi başlatmak üzere Samsun’a çıkışının 91’inci yıl dönümü nedeniyle düzenlenen ilk tören Hükümet Meydanı'nda bulunan Atatürk Anıtı önünde yapıldı. Sinop Valisi Mustafa Hakan Güvençer, İl Jandarma Komutanı Kıdemli Albay Mustafa Akış, Sinop Belediye Başkanı CHP'li Baki Ergül, askeri, mülki ve sivil erkan üyelerinin anıta çelenk koymasının ardından saygı duruşunda bulunulup İstiklal Marşı okundu.

Buradaki törenin hemen ardından başlayan şiddetli yağmur ve rüzgar nedeniyle saat 10.30’da şehir stadında yapılması planlanan kutlamalar 22 Mayıs Cumartesi gününe ertelendi.

AĞRI

Ağrı’da Erzurum Caddesi'ndeki Atatürk anıtı önünde saat 09.00’da başlayan törenlere Ağrı Vali Vekili Murat Güven, 12’nci Mekanize Tugay Komutanı Tuğgeneral Turgay Bakkal, Ağrı Belediye Başkanı AK Parti'li Hasan Arslan ve halk katıldı. Bu sırada aniden başlayan yağmur nedeniyle törenler iptal edildi. İl Milli Eğitim Müdürü Turgut Koçak, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı törenlerinin bugün saat 15.00’da yapılacağını bildirdi.

KARS

Kars’ta ise Atatürk Stadyumu’nda saat 10.00’da başlaması planlanan 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı törenleri, havanın yağışlı olması nedeniyle 23 Mayıs Pazar gününe ertelendi. Tribünlerde törenlerin başlamasını bekleyenler, yağmurun yağmaya başlamasıyla birlikte stadı terk etti. Yağışın devam etmesi üzerine Valilik bayramın pazar günü saat 10.00’da Atatürk Stadyumu’nda kutlanacağını açıkladı.

HAKKARİ

Kutlama, Hakkari Valisi Muammer Türker’in talimatıyla 22 Mayıs Cumartesi gününe ertelendi.

Sabah saatlerinde Valilik önündeki çelenk koyma töreni öncesi jandarmaya ait 3 eğitimli köpek tarafından tören alanı didik aranırken, olası bombalı saldırılara karşı da frekans karıştırıcı jammer araçlar hazır bekletildi. Valliik önünde çelenk koyma töreni için toplanan kurum amirleri ve öğrenciler, yağıştan dolayı Valilik binası girişinde beklerken, tören için gelen askeri bando takımı ve Mehmetçikler, yağmur altında yaklaşık yarım saat beklemek zorunda kaldı.

ÇANKIRI

19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı dolayısıyla Atatürk Anıtına çelenk konuldu.

Daha sonra Atatürk Stadı’nda yapılması planlanan kutlama programının, dün gece başlayan ve sabah saatlerinde etkili olan sağanak nedeniyle 22 Mayıs Cumartesi gününe ertelendiği bildirildi.

19 MAYIS: ATA'NIN DOĞUM GÜNÜM DEDİĞİ TARİH...

Atatürk'ün milli mücadeleyi başlatmak için Samsun'a ayak bastığı tarih, O'nun aynı zamanda ''doğum günüm'' dediği gündü.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk, ''Doğum Günüm'' dediği 19 Mayısta düzenlenen kutlamaları, ''Jimnastik Şenliği'' adı altında yalnızca bir kez izleyebildi.

İlk resmi 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı ise Büyük Önder Atatürk'ün ebediyete intikalinden sonra 1939 yılında kutlandı.

Atatürk'ün, Milli Mücadele'nin başlaması dolayısıyla kendi doğum günü olarak ilan ettiği ''19 Mayıs''ta, Samsun'da ''muazzam tarihi bir gün'' olarak yerel törenler düzenleniyordu.

''20. Asır'' mecmuasının 19 Mayıs 1953 tarihli sayısındaki yazıya göre, Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a ayak bastığı o gün, kent baştan başa donanır, dükkanlar kapanır, Samsunlular akın akın Belediye Meydanı'nda toplanır, törenleri izlerlerdi. Gece de her yan ''pırıl pırıl'' aydınlatılır, milli oyunlar oynanır, konferanslar, ''müsamereler'' verilir, Gazi saygıyla anılırdı.

Samsun'un bu ''uğurlu günü'' kutlama törenleri, her yıl artarak 1936 yılına kadar sürdü. Bu yılda Mustafa Kemal'in Samsun'a ayak bastığı kıyıya ''Gazi Heykeli'' dikilince, kutlamalar, artık ''bütün şehri ve limanı yerinden oynatan'' bir duruma dönüştü.

''20. Asır'' mecmuasının söz konusu sayısında, Anıt çevresindeki ''19 Mayıs 1936'' sabahı şöyle anlatılıyor:

''Sabah anıt önünde, Gazi'nin büstünü taşıyan bir motor önde olduğu halde, birçok donanmış ve hıncahınç insan dolu motorlar açıktan hareketle, havai fişekleri, top ve bando sesleri ve alkışlar ortasında Gazi iskelesine doğru gelirler. Burada karaya çıkılır ve bekleşen on binlerce insanla birlikte, iskeleye gerilmiş siyah

perde yırtılır, nutuklar irat edilir ve önde Büst olmak üzere, evvela heykelin önünde İstiklal Marşı ile durulur, çelenkler konur, sonra belediye, parti (CHP) ve halk evine gidilir, nutuklar dinlenir; gece de karada ve denizde şenlikler, fener alayları yapılır. Belediye salonunda da (Şükran Balosu) verilirdi.''

-MİLLETE MAL EDİLDİ-

19 Mayısın yurt çapında bir ''Bayram''a dönüşmesinin öyküsü ise Selim Sırrı (Tarcan) Bey'in girişimiyle 1928 yılında ilk kez İstanbul'da düzenlenen ''Jimnastik Şenlikleri''ne dayanıyor.

''Bir nevi mektepler bayramı'' şeklindeki bu şenliklerde kızlarla erkekler ayrı ayrı sahaya çıkıyorlardı. Bu şenlikler, 1936'da 19 Mayısa denk getirildi ve ''millete mal edilerek'' gençlik bayramı niteliğini kazandı.

İstanbul'da bulunmasından ötürü bu şenliğe katılamayan Atatürk, ertesi gün Anadolu Ajansı aracılığıyla ''19 Mayıs gününün yıldönümü münasebetiyle vatandaşların yüksek duygularını bildiren yazılara ve bugünü kutlamak için yapılan spor bayramında gençliğin gösterdiği heyecan ve bağlılığa'' teşekkür etti. Atatürk, 1937 yılında da ''Ankara Stadyumu''nda yapılan törende ''milletin sevgi ve bağlılık duyguları''nı ileten İçişleri Bakanı ve CHP Genel Sekreteri Şükrü Kaya'ya ''teşekkür telgrafı'' gönderecekti. İngiltere Kralı VI. George da Atatürk'e ''doğum yıldönümü'' dolayısıyla kutlama telgrafı göndermişti.

-İLK GÖSTERİLERİ HASTA OLMASINA KARŞIN İZLEDİ-

Atatürk, 1938 yılında Ankara (19 Mayıs) Stadyumu'nda, ''Gençlik ve Spor Bayramı'' olarak ilk kez yapılan gösterileri hasta olmasına karşın izledi.

Atatürk, gençlerin spor gösterilerini izlerken yanında konuğu Yugoslav generali Nediç vardı. Şair Mithat Cemal (Kutay) o ''19 Mayıs''ı, Atatürk'ün çok beğendiği şu dörtlükle dile getirmişti: ''Bazı biçaredir sıfırlardan / En müselsel asırların sayısı. / Bazı bir günde bir asır vardır: / Mesela Türk'ün 19 Mayısı.''

19 Mayıs aynı yıl 20 Haziranda ''Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun''a ek yapılarak, resmen bayram ilan edildi. Böylece Cumhuriyetin ilk yıllarından, resmen bayram ilan edildiği tarihe kadar, Mayıs ayının üçüncü cuma günü kutlanan ''idman bayramı'' ya da ''jimnastik şenlikleri'', Atatürk döneminde kabul edilen milli bayramların sonuncusu oldu.

Ancak, 10 Kasım 1938'de yaşama gözlerini yuman Atatürk, resmen ilk kez 1939'da kutlanan Gençlik ve Spor Bayramı'nı izleyemedi.

Bayramın adı 1980 yılından sonra yapılan düzenlemeyle de ''19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı'' olarak değiştirildi.

-O GÜNE DOĞRU ADIM ADIM-

Mustafa Kemal Atatürk, 87 yıl önce 16 Mayıs 1919'da Samsun'a doğru yola çıktığında, İtilaf Devletleri görevlilerinin Bandırma Vapuru'nda silah aramalarının ardından, ''Bunlar hürriyet uğruna ölmeye karar verenlerin kuvvetini anlayamazlar. Biz, Anadolu'ya ne silah ne cephane götürüyoruz; biz ideali ve imanı götürüyoruz'' demişti.

Mustafa Kemal, Mondros Mütarekesi'nin 30 Ekim 1918'de imzalanmasından sonra Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı'ndan 3 Kasım 1918'de İstanbul'a döndü. Samsun'a gidinceye kadar 6 ay İstanbul'da kalan Mustafa Kemal, çeşitli temaslarda bulundu. Anılarında anlattığına göre, kendisini İstanbul'dan uzaklaştırmak ve ''Anadolu dağlarında çürütmek'' isteyenlerce 9. Ordu Müfettişliği ile görevlendirildi.

Ancak, Mustafa Kemal, müfettişliği kabul ederken, görevinin geniş yetkilerle donatılmasını sağladı. Öyle ki; Ankara'nın doğusunda kalan her yerden sorumlu hükümet yetkilisi konumundaydı.

Mustafa Kemal, 14 Mayısta, Damat Ferit Paşa'nın Nişantaşı'ndaki evindeki akşam yemeğinde yeni görevi konusunda görüşmelerde bulundu. Sadrazam'ın yanından ayrıldıktan sonra, Cevat (Çobanlı) Paşa ile arasında şu konuşma geçti:

''- Bir şey mi yapacaksın Kemal?

- Evet Paşam, bir şey yapacağım.

- Allah muvaffak etsin.

- Mutlaka muvaffak olacağız.''

Harbiye Nazırlığı (Savaş Bakanlığı) bünyesinde görev yapan İngiliz irtibat subayı John G. Bennett de Mustafa Kemal'in olağanüstü yetkilerinden şüphelenmişti. Bennett, Mustafa Kemal ve karargahının yol iznini imzalamakta tereddüt geçirmişti.

İzmir'in işgal edildiği 15 Mayıs günü ise Mustafa Kemal Paşa, Genelkurmay Başkanlığında Cevat (Çobanlı) ve Fevzi (Çakmak) paşalara, sonra da Babıali'de bazı hükümet üyelerine veda etti. Aynı gün, Yıldız Sarayı'nda Padişah Vahdettin tarafından kabul edilen Mustafa Kemal, daha sonra Bandırma Vapuru Kaptanı İsmail Hakkı (Durusu) Bey'i, Şişli'deki evine çağırarak yolculukla ilgili bilgi aldı.

-''KARADENİZ'DE BATIRILACAK''-

Mustafa Kemal, 16 Mayısta Cuma selamlığından sonra Padişah Vahdettin'e veda etti. Şişli'deki evinde annesi ve kız kardeşiyle vedalaşan Mustafa Kemal Paşa, yola çıkışındaki kritik saatleri şöyle anlatmıştı:

''Otomobil kapı önünde idi. ... Tam o sırada gelerek beni büroma götüren bir dostum (Rauf Orbay), aldığı bir habere göre, benim ya hareketime müsaade edilmeyeceğini, yahut, vapurun Karadeniz'de batırılacağını söyledi. Yıldırımla vurulmuşa döndüm. Daha sonra vaktiyle uzun müddet yanımda çalışan bir erkanıharp (kurmay) da gelerek, maiyetinde çalıştığı bir damattan aynı şeyleri öğrendiğini bildirdi.

Bir an yalnız kaldım ve düşündüm. Bu dakikada düşmanların elinde idim. Bana her istediklerini yapamazlar mıydı? Beynimden bir şimşek geçti: Tutabilirler, sürebilirler, fakat öldürmek! Bunun için beni Karadeniz'in coşkun dalgaları arasında yakalamak lazımdır. Bu ihtimal mantıklı idi. Ancak artık benim için yakalanmak, hapsolmak, sürülmek, düşündüklerimi yapmaktan men edilmek, hepsi ölmekle eşit idi. Hemen karar verdim, otomobile atlayarak Galata Rıhtımı'na geldim.''

Sandallarla gidilen Bandırma Vapuru'nda, Kız Kulesi açıklarında İtilaf Devletleri denetim görevlilerince silah ve kaçak malzeme arandı. Arama sürerken, ''kaptan yerinde'' bulunan Mustafa Kemal'in kararlılığı göstermek amacıyla hareket hazırlıklarını çabuklaştırması söylediği ''yirmi yedi yıllık ihtiyar kaptan'' demir aldırmaya başladı.

Subayların gemiyi terk etmelerinin ardından Karadeniz'e yönelen Bandırma'nın güvertesinde Mustafa Kemal Paşa, yanındakilere, şunları söyleyecekti:

''Bunlar işte böyle yalnız demire, çeliğe, silah kuvvetine dayanırlar. Bildikleri şey yalnız madde! Bunlar hürriyet uğruna ölmeye karar verenlerin kuvvetini anlayamazlar. Biz, Anadolu'ya ne silah ne cephane götürüyoruz; biz ideali ve imanı götürüyoruz.''

-SAMSUN'A AYAK BASANLAR-

Mustafa Kemal Paşa, Boğaz'dan Karadeniz'e çıkarken, kaptana tehlike ihtimallerini anlattığında, İsmail Hakkı Bey, ''Ne aksi, bu denizi pek iyi tanımam, pusulamız da bozuk...'' cevabını vermişti.

Güç koşullar altında süren yolculuktan sonra 19 Mayıs 1919 sabahı Samsun'a ulaşan Mustafa Kemal ve beraberindekiler, askeri bando eşliğinde halk tarafından sevgiyle karşılandı.

Mustafa Kemal ile Samsun'a ayak basan ''9. Ordu Kıtaatı Müfettişliği'' karargahında şu kişiler bulunuyordu:

''3. Kolordu Komutanı Kurmay Albay Refet (Bele)

Kurmay Albay Kazım (Dirik), Müfettişlik Kurmay Başkanı

Kurmay Yarbay Mehmet Arif (Ayıcı), Kurmay Başkan Yardımcısı

Kurmay Binbaşı Hüsrev (Gerede), Birinci Şube Müdürü

Binbaşı Kemal (Doğan), Müfettişlik Topçu Kumandanı

Dr. Albay İbrahim Tali (Öngören), Ordu Sıhhiye Başkanı

Dr. Binbaşı Refik (Saydam), Sıhhiye Başkan Yardımcısı

Yüzbaşı Cevat Abbas (Gürer), Müfettişlik Başyaveri

Üsteğmen Muzaffer (Kılıç), Müfettişlik İkinci Yaveri

Yüzbaşı Ali Şevket (Öndersev), Müfettişlik Emir Subayı

Üsteğmen Hayati, Kurmay Başkanı Emir Subayı

Yüzbaşı Mümtaz (Tünay)

Yüzbaşı İsmail Hakkı

Yüzbaşı Mustafa (Süsoy), Karargah Komutanı

Üsteğmen Abdullah, İaşe Subayı

Birinci Sınıf Katip Faik (Aybars), Şifre Katibi

Dördüncü Sınıf Katip Memduh, Şifre Katibi Yardımcısı

Üsteğmen Hikmet (Gerçekçi) Refet Bey'in Yaveri.