15’inci yüzyıldan itibaren musevilerin yerleşim yeri olan Balat'ın her sokağında tarihin izlerine rastlamak mümkün. Semt son dönemdeki restorasyonlarla İstanbul’un çekim merkezi oldu

Balat, İstanbul'un Fatih ilçesine bağlı, Haliç kıyısında Ayvansaray ile Fener arasında tarihi bir semt. Balat adı, 'palation' (Saray) kelimesinin bozulmuş şekli. Surlardaki Blaherna Sarayı'na yakınlığından ötürü semt bu adla tanınıyor.

İstanbul tarihinde Balat'ın özel önemi, İspanya'dan gelen Yahudilerin burada yerleştirilmesi ve yakın zamanlara kadar buranın başlıca Yahudi mahallesi olarak varlığını sürdürmesinden geliyor. Ayrıca Yahudilerin Balat çevresine yerleşmeleri Gürcistan Yahudilerini de bu bölgeye çekmiş. İspanya'da Engizisyon'dan kaçan Sefarad kolundan Yahudiler de, II. Bayezid'in davetiyle İstanbul'a gelmişler. 15. yüzyıldan itibaren İstanbul'un musevi toplumu, Balat'ta ve Haliç'in karşısında Hasköy'de oturdular. Yahudi evlerinden günümüze kalan örnekler mahallenin içlerine doğru çoğalıyor. Bunlar genellikle üç katlı, dar ön yüzlü, ikinci ve üçüncü katlarında cumbaları olan binalar.

Eski Balat kapısından içeri girildiğinde sağ tarafta Yanbol Sinagogu, az ilerisinde de Makedonya'nın Ohri kasabasından gelen Yahudilerin yaptırdığı Ahrida Sinagogu bulunuyor.

Balat Yahudileri, 1950'lerden itibaren İsrail'e göçtüler. Kalanlar da şehrin başka semtlerine taşındığı için artık Balat'ta çok az Yahudi yaşıyor. Semtte ayrıca Ayios Strati Ortodoks Kilisesi bulunuyor. Semtteki başlıca cami Mimar Sinan'ın eseri Ferruh Kethüda Cami'dir. Caminin az ilerisinde ise aslen bir Rum- Ortodoks kilisesi olan ama 1629'da Ermeni-Gregoryen toplumuna verilen Surp Hreşdegabet Kilisesi buluyor.

Yıldızı parladı
Semt son yıllarda AB’nin de maddi desteğiyle hızla artan restorasyon çalışmalarıyla yeni bir çehreye büründü. Peş peşe açılan lokanta ve kafeler, butik oteller Balat’ı bir cazibe merkezi haline getirdi.