TEPAV, UNICEF ve Dünya Bankası’nın anketine göre yoksul ailelerin neredeyse tamamı elektrik-gaz-su faturalarını ödeyemez hale geldi.

Borçlar bini aştı

Geliri düşen aileler kriz döneminde yüklü borç altına girdi. Yoksul aileler krizle baş edebilmek için çocukların gıda tüketimlerini bile kıstı.

İşsizlik oranı yüksek

Daha düşük gelir ve daha yüksek işsizlik Adana, Ankara, İstanbul, İzmir ve Kocaeli merkezindeki ailelerin çoğunluğunun yaşamlarını etkiledi.

Ekonomi Servisi - Ekonomik kriz en çok yoksul aileleri vurdu. Daha düşük gelir ve daha yüksek işsizliğin yaşandığı Adana, Ankara, İstanbul, İzmir ve Kocaeli merkezinde yaşayan ailelerin çoğunluğu boğazlarından bile kısmak zorunda kaldı.

TEPAV, UNICEF ve Dünya Bankası tarafından ortaklaşa gerçekleştirilen ve 2 bin 100 aile üzerinde uygulanan “Türkiye Refah İzleme Anketi’ne” göre, ailelerin neredeyse dörtte üçü Ekim 2008 ile Haziran 2009 arasında gelirlerinin düştüğünü bildirdi. Geliri düşen ailelerin kriz döneminde yüklü borç altına girdiği görülürken yoksul ailelerin krizle baş edebilmek için çocukların gıda tüketimlerini de kıstığı dikkat çekti. Ankete göre kentlerde yaşayan ailelerin gelirlerindeki düşüşe uyum sağlamak için çeşitli yollara başvurduğu görüldü. Öncelikle, aileler daha ucuz gıda ve gıda dışı ürünlere yöneldiler, ancak aynı zamanda gıda tüketiminin miktarında da tasarrufa gittiler. Yaygın olarak başvurulan diğer yollar ise sosyal etkinliklere yapılan harcamaların kısılması, gıda ürünlerini kendilerinin üretmesi ve ulaşım tercihlerinin değiştirilmesi oldu. Anketin gerçekleştirildiği dönemde, katılımcıların üçte biri elektrik-gaz-su faturalarını ödeyemez duruma düştü ve yüzde 9’unun en azında geçici süreyle de olsa faturalarını ödeyemediklerinden dolayı bağlantıları kesildi. Kentlerde yaşayan yoksul ailelerin çoğu gelirlerini ve giderlerini denkleştirebilmek için komşularından, dostlarından, ailelerinden, toplumlarından ve kamu programlarından destek aldıklarını bildirdi.

Bu gelirle geçinilmez

Özellikle yoksullar ve orta sınıf olmak üzere, aileler geçinebilmek için yüklü bir borçlanma altına girdi ve yeni alınan borçlar toplam aylık gelirlerinin yarısına ulaştı. Bazı aileler ile yapılan derinlemesine görüşmeler, bu destek ağlarının daralmakta olduğunu gösterdi ve en yoksul aileler yaklaşık beşte birinin her türlü destekten yoksun kaldıklarını belirtti. Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Ulrich Zachau, “Özellikle kayıt dışı sektörde çalışanlar ve kendi işini yapanlar olmak üzere çalışanların da birçoğu işleri olmasına rağmen gelirlerinde düşüş olduğunu bildirdi” dedi. Bu düşüşlerden en fazla yoksulların etkilendiğini ifade eden Zachau, bu şehirlerdeki en yoksul aileler arasında, on aileden dokuzunun daha düşük gelirle başa çıkabilmenin yolunu bulmak zorunda kaldıklarını bildirdiğini ifade etti. UNICEF Türkiye Daimi Temsilcisi Reza Hosseini, “Önemli bulgulardan birisi, yoksul ailelerin ebeveynlerinin neredeyse yarısının çocuklarının gıda tüketimlerini kısmak zorunda kaldıklarını bildirmesidir. Bu ekonomik gerilimin yoksul aileler için devam edip etmediğini çok yakından takip etmemiz gerekecek” diye konuştu.

TEPAV Direktörü Güven Sak ise “Anket, krizde etkilenen aileleri desteklemek için uygulanabilecek en iyi sosyal politikaların neler olduğu konusunda hükümet, sivil toplum, üniversiteler ve genel kamuoyu arasında bir diyalog ihtiyacı bulunduğunu ortaya koymaktadır” yorumunu yaptı.