Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) üçer aylık dönemler itibariyle her ay kamuoyuna duyurduğu Hanehalkı İşgücü Araştırmasının ''Eylül-Ekim-Kasım'' dönemini kapsayan ''Ekim 2009'' sonuçlarını açıkladı.

Anket sonuçlarına göre, 2008 yılı Ekim ayında yüzde 11,2 olan işsizlik oranı bu yıl 1,8 puan artışla yüzde 13'e çıktı. İşsizlik oranı 2008 yılı Ekim dönemi için yüzde 11,2 olarak açıklanmıştı.

İşsizlik oranı 2009 Ocak'ta yüzde 15,5, Şubat'ta yüzde 16,1, Mart'ta yüzde 15,8, Nisan'da yüzde 14,9, Mayıs'ta yüzde 13,6, Haziran'da yüzde 13,0 ve Temmuz'da yüzde 12,8, Ağustos ve Eylül döneminde ise yüzde 13,4 düzeyindeydi.

Ekim döneminde yüzde 13 olarak hesaplanan işsizlik oranı, kentsel yerlerde yüzde 15,5, kırsal yerlerde yüzde 8,2 oldu.

2008 yılı aynı döneminde yüzde 14 olarak hesaplanan tarım dışı işsizlik oranı da geçen yıl Ekim döneminde yüzde 16,4'e yükseldi. Bu oran erkeklerde bir önceki yılın aynı dönemine göre 2,2 puanlık artışla yüzde 14,7, kadınlarda ise 2,3 puanlık artışla yüzde 22 oldu.


Gençlerde işsizlik

15-24 yaş arasındaki genç nüfusta işsizlik oranı ise yüzde 21,8'den yüzde 24'e çıktı. 2009 yılının Ekim döneminde istihdam edilenlerin sayısı bir önceki yılın aynı dönemine oranla 452 bin kişi artarak, 22 milyon 19 bin kişiye yükseldi.


İstihdam oranı yüzde 42,4'e yükseldi

Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 296 bin kişi arttı, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 156 bin kişi arttı.

İşgücü araştırmasına göre, Ekim döneminde Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın aynı dönemine göre 813 bin kişi artışla, 70 milyon 773 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 860 bin kişi artarak, 51 milyon 933 bin kişiye ulaştı.

İstihdam oranı yüzde 42,4'e yükseldi. Söz konusu oran, 2008 Ekim döneminde yüzde 42,2 düzeyindeydi.

2008 yılı Ekim döneminde yüzde 47,6 olan işgücüne katılma oranı 2009'da söz konusu dönemde yüzde 48,8'e yükseldi.

Ekim dönemi itibariyle istihdam edilenlerin yüzde 72'sini erkekler, yüzde 59,2'sini lise altı eğitimliler oluşturdu.

İstihdam edilenlerin yüzde 60,5'i ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 25,8'i kendi hesabına ve işveren, yüzde 13,7'si ücretsiz aile işçisi. İstihdam edilenlerin yüzde 59,5'i ''1-9 kişi arası'' çalışanı olan işyerlerinde çalışıyor.

Yüzde 2,5'i ek bir iş yapıyor, yüzde 3,1'i mevcut işini değiştirmek veya mevcut işine ek olarak bir iş yapmak istiyor.

Ücretli olarak çalışanların yüzde 88'i sürekli bir işte istihdam ediliyor.


İşsiz sayısı, 3,3 milyon

Türkiye genelinde işsiz sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 569 bin kişi artarak, 3 milyon 299 bin kişiye yükseldi.

Anket sonuçlarına göre bu dönemdeki işsizlerin yüzde 69,6'sını erkek nüfus oluşturdu. İşsizlerin yüzde 55,3'ü lise altı eğitimli, yüzde 27,3'ü 1 yıl ve daha uzun süredir iş arıyor. İşsizler sıklıkla (yüzde 31,1) ''eş-dost'' vasıtasıyla iş bulmaya çalışıyor, yüzde 88,5'i (2 milyon 920 bin kişi) daha önce bir işte istihdam edildiğini belirtiyor.

İşsizlerin yüzde 26,5'ini çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 22,1'ini işten çıkarılanlar, yüzde 16,2'sini kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 8,1'ini işyerini kapatan/iflas edenler, yüzde 7'sini ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 10,6'sını öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar, yüzde 9,5'ini diğer nedenler oluşturdu.


Kayıtdışı istihdam yüzde 44,5

TÜİK'e göre, kayıt dışı istihdam edilenlerin oranı, Ekim 2009'da 2008 yılı aynı dönemine oranla 0,2 puanlık artışla yüzde 44,5 oldu.

Bu dönemde 2008 yılının aynı dönemine oranla tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 87,8'den yüzde 86,3'e düştü. Tarım dışı sektörlerde yüzde 30,2'den yüzde 30,4'e çıktı.


İşgücü dışında olanlar

Araştırmaya göre, Ekim dönemi itibariyle isgücüne dahil olmayanların sayısı 26 milyon 614 bin kişi olarak hesaplandı.

Bu kişilerin yüzde 46,9'u daha önce bir işte çalıştı. Söz konusu dönemde daha önce bir işte çalışanların yüzde 16,5'i ''tarım'', yüzde 11,5'i ''sanayi'', yüzde 3,1'i ''inşaat'', yüzde 20,7'si ''hizmetler'' sektöründe çalışmış, yüzde 48,2'si ise 8 yıldan önce işten ayrılmış.

Daha önce bir işte çalışıp söz konusu dönemde işgücü dışında olanlar 12 milyon 472 bin kişi olarak belirlendi.

Ekim 2009 döneminde 1 milyon 976 bin kişi işe yeni başlamış veya iş değiştirmiş olup, bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 9 olarak belirlendi. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 33,2'sini 25-34 yaş grubu oluşturdu. Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 18,6'sı ''sanayi'', yüzde 37,2'si ''hizmetler'', yüzde 21,9'u ''inşaat'' sektöründe, yüzde 22,3'ü ise ''tarım'' sektöründe işe başladı. Mevcut işsizlerin yüzde 13,8'ini (456 bin kişi) bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu.

 

TÜİK verilerine göre, 2007, 2008 ve 2009'da işsizlik oranları şöyle