Krizden ilk etkilenen sektörlerin başında gelen emlak sektörü bir ülkenin ekonomik büyümesinde en önemli faktörlerden birini teşkil ediyor.

Küresel mali kriz Türkiye'yi 'teğet' geçmeyince gözler emlak sektörüne çevrildi. Turyap Yönetim Kurulu Üyesi Başak Soner, emlak sektörünün mevcut durumunu, İstanbul'da hangi bölgelerin prim yapacağını ve ikinci el konut satışlarındaki son durumu değerlendirdi.

'KRİZ EMLAK SEKTÖRÜNÜ BİTİRMEZ'

Ekonomik durgunluk nedeniyle eskisi kadar ev satılmadığını ifade eden Soner konuyla ilgili şunları söyledi:

"Ev almak, evlenmek, taşınmak, iş yeri açmak" Tüm bunlar 2009’da da devam edecek. Gazeteler, Türk müteahhitlerin yurt dışındaki iş hacminin 130 milyar dolara ulaştığını, TOKİ’nin son 4 yılda 350 bin konut ürettiğini, 14 gayrimenkul kuruluşunun 2009’da 22 yeni projeye başlayacağını yazıyor. Bizler, sektörün içindekiler ise yakın geçmişteki canlılıktan sonra nasıl keskin bir dönemeçte olduğumuzun ayırdındayız" Ofislerde izdiham yaşandığı, telefonların susmadığı, satılık yerlerin tükendiği o süreci yaşayanlar yalnız emlakçılar değildi. Alıcı da etkin bir rol üstlenmişti. Arz da yoğundu, talep de."

'GAYRİMENKUL KÜLLERİNDE DOĞAR'

Turyap Yönetim Kurulu Üyesi Soner, emlakta alıcının da, satıcının da uygun zamanı kovaladığını ifade ederek, "Günde 2 bin konutun satıldığı, insanların ileriye dönük borçlanmaktan çekinmediği, yabancı yatırımcıyı mıknatıs gibi çeken bir ortamdan sonra maalesef dağıldık. Ama gayrimenkul sektörü küllerinden doğmaya alışık. Akıllıca hareket ederek bu dönemi avantaja dönüştürmek lazım. Konut alımının hızla süreceği varsayılarak üretilmiş binlerce konut ve bunları elden çıkarmaya odaklanmış satıcının bulunduğu bir piyasadayız. Üretici de, emlakçı da alıcıya uygun koşulları oluşturmak adına birbiriyle yarışıyor" şeklinde konuştu.

HANGİ BÖLGELER PRİM YAPACAK?

Başak Soner, İstanbul'da prim yapacak bölgelerle ilgili olarak, "Bahçeşehir, İkitelli, Kemerburgaz, Riva, Çekmeköy, Kurtköy, Tepeören, Akfırat. Buralarda satılacağı öngörüsüyle üretilen binlerce konutun sınırlı talep paralelinde fiyat artışları sınırlı kalacak hatta fiyatlarında gerilemeler olacaktır. Bugün İstanbul’da yapımı devam eden önümüzdeki süreçte teslimatları gerçekleşecek projeler mevcut. Yeni konutlara geçiş ile birlikte ikinci el piyasasında önümüzdeki dönemde ciddi bir hareketlenme yaşanabilir." dedi.

'ÜRETİCİLERİN BEKLEME LÜKSÜ YOK'

Başak Soner sözlerine şöyle devam etti:

"Elinde bir miktar toplu para olanlar şanslı. İster kullanmak, ister yatırım yapmak üzere birikimleri gayrimenkule yönlendirmek için en uygun dönemdeyiz. Konut üreticilerinin ‘beklemek’ gibi bir lüksü yok. Üretimlerini paraya çevirmek durumundalar. Aslına bakılırsa, ev almayı kafasına koyan da fazla oyalanmamalı. Beğendiği gayrimenkulü, hızlı hareket eden bir başkasına kaptırıp eli boş kalabilir. Pazarlık şansı sonuna kadar kullanılmalı."

'7 KERE EV DEĞİŞTİRİYORUZ'

Türkiye’de herkesin yaşam boyu ortalama 7 konut satış ya da kiralama işlemi yaptığını altını çizen Soner şöyle devam etti:

"Her yıl 660 bin kişi evleniyor. 80 bin kişi boşanıyor ve ayrı ev açıyor. Yılda 250 bin konutu yenilemek gerekiyor. Köyden kente 100 bin kişi göçüyor. Tüm bunlar yeni konut ihtiyacı demek. Yılda 1 milyon yeni konuta ihtiyaç duyuyoruz. Siyasi ve ekonomik krizler sektörde durgunluklara neden olsa da emlak rotasyonu asla bitmiyor. Yine de sektörümüzü doğrudan etkileyen her türlü gerginliğin yerli ve yabancı yatırımcı küstürülmeden önce son bulmasını umarız."

'YABANCI YATIRIMCI İÇİN HALEN CAZİP ÜLKEYİZ'

Turyap Yönetim Kurulu Üyesi Başak Soner, "Yabancı yatırımcı nezdinde cazibesi artan bir ülkedeyiz edinilen taşınmazların akıllı yatırımlara dönüşeceği ve kazandıracağı gün gibi ortada. Yeter ki, her siyasi ve ekonomik platformda her şey yolunda gitsin ya da deprem gibi bir doğal afet hayatın üzerine kapkara bir örtü çekmesin" dedi.

İKİNCİ ELDE SON DURUM

Satışlardaki hareketi faizlerin belirlediğni ifade eden Soner, "Konut faizlerinin eskisi gibi 1’in altına düşmesini beklemiyoruz. Faizler maalesef yüksek. Faizler yükseldikçe kredi kullanımı zorlaşacağından ve alım gücü de yeterli olmadığından konut alım satımı durgun seyrediyor" şeklinde konuştu.

PROJELER BEKLEMEDE

"Kuzeye hareket İstanbul’da Avcılar’dan Kiptaş İkitelli, Bahçeşehir, Esenkent’e oldu. Yıllardır uzaklığı sebebi ile boş kalan Beylikdüzü, Mimaroba, Sinanoba’daki evler doldu. Doluluk ve konut isteği bu bölgelerdeki yeni inşaatlarla karşılandı ve hala devam ediyor. Anadolu yakasında ise Maltepe, Kartal, Pendik sahil kesimi Kurtköy, Ataşehir, Ümraniye, Samandra, Çekmeköy gibi yerlere taşındı. Yine yıllardır boş bekleyen Kurtköy doldu ve taşma noktasına geldi. Buna karşılık ülkemizin içinde bulunduğu gergin ortam piyasayı durgunlaştırdı. Alım-satım yavaşladı."

YABANCI SERMAYE SEKTÖRÜ UÇURDU

Yerli firmalar daha çok şehir içinde kalan bölgelerde veya yeni şehir merkezleri olmaya başlayan yerlerde yatırım yaptığına işaret eden Soner, "Yabancı firmalar daha çok, gelişmeye açık ve düzgün altyapısı olan, villa türünde arsalarla ilgileniyorlar. Pazarı iyi tanıyan ve takip eden yabancı grupların pazara girmesi ticari emlak piyasasını hızla yükseltti.Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı firmaların çoğunun plazalarda kiracı olmayı tercih etmesi, gayrimenkul inşaatı ve yatırımı yapan arsa sahipleri ile inşaat firmalarını bu türe yönlendiriyor" dedi.

İstanbul’un 2010 Avrupa Kültür Başkenti seçilmesinin emlakta yabancı yatırımcı için büyük unsur olduğunun altını çizen Başak Soner şöyle devam etti:

"Kararı, yabancıların müteahhit firma olarak Türkiye’ye gelmelerini sağlayacak. Bununla birlikte ekonominin çarkları daha hızlı işleyecek. Son zamanlarda petrol geliri olan Arap ülkeleri için gözde olan İstanbul, Avrupalı ve Amerikalı yatırımcılar için yeni hedef olacak. Araştırmalara göre, Türkiye’deki konut fiyatlarının girdiği artış süreci bir süre sonra dünyadaki metropollerde bulunan konut fiyatlarıyla eşitlenecek."