Rus televizyon kanalı Vesti-24’ün, Akademik Fyodorov araştırma gemisindeki muhabirine dayanarak bildirdiğine göre, Mir-1 batiskafı Kuzey Buz Denizi’ndeki buzul kütlesinden 4 bin 261 metre derinliğe ulaşmayı başardı. Rusya’nın Kuzey Buz Denizi’ndeki karasularıyla ilgili iddialarını kanıtlamak amacıyla bölgeye gönderdiği araştırma ekibinden iki milletvekili ve bir bilim adamı, derinlerde bilimsel araştırma yapmak ve deniz tabanına Rus bayrağını dikmek amacıyla bu sabah iki mini denizaltı ile dalış yapmıştı. Nükleer buz kırıcı Rossiya’nın açtığı yoldan dün Kuzey Kutup bölgesine gelen Rusya’nın ünlü Akademik Fyodorov araştırma gemisi, Moskova’nın bölgedeki doğal kaynaklar üzerindeki iddialarına kanıt getirmek için yapılacak dalışın hazırlıklarını sürdürüyordu. Mini denizaltılar pazar günü yaptıkları deneme dalışında, Rusya’nın en kuzeyindeki adalarının yakınında bulunan Franz Josef takımadalarının 87 km kuzeyinde 1,3 km derinliğe inmişlerdi. Rusya’nın bu iddialı bilimsel ve siyasi çalışmasına, biri deneyimli bir kutup kaşifi olan Arthur Çilingirov ile Vladimir Gruzdev adlı iki parlamento üyesi de katılıyor.



Deniz tabanının ayrıntılı bir haritasını da çıkarmayı planlayan ekipten parlamenter Çilingirov, şimdiye dek burada kimsenin gitmediği derinliklerdeki deniz tabanına ulaşmak amacıyla ciddi ve riskli bir görev üstlendiklerini belirterek, "İnsanoğlu bunu uzun zamandır hayal ediyordu" diye konuşmuştu. Nükleer buz kırıcının destek verdiği Rusya’nın ünlü Akademik Fyodorov araştırma gemisinden gönderilen denizaltılardan birisinin kaptanı Anatoli Sagaleviç de ilk kez bir denizaltının buzul tabakasının altında çalıştığını ve bunun yapılabileceğini ispat ettiğini söylemişti. "Tarihte ilk kez insanoğlunun Kuzey Kutbu’nun altında deniz tabanına ineceğini" belirten Rus ekibi, bugünkü tarihi dalış için de "bunun Ay’a bayrak dikmek kadar kadar önemli" olduğu yorumunu yapıyor.

RUSYA BÖLGEDE HAK İDDİA EDİYOR

Kuzey Buz Denizi’nde 10 milyar ton civarında petrol ve doğalgaz rezervi bulunduğunu düşünen Rusya, aralarında ABD’nin de olduğu diğer önemli güçlere meydan okuyarak, bu bölgede geniş bir alanda hak iddia ediyor.



2001’de Birleşmiş Milletler’e yaptığı başvuruda kuzey kıyılarının karasularının karadaki topraklarının devamı olduğunu iddia eden Rusya, bölgede denizaltında bulunan ve Lomosonov Sıradağları olarak bilinen jeolojik oluşumun kendi karasal topraklarının bir uzantısı olduğu görüşünü dile getiriyor. BM, Moskova’nın bu iddiasına henüz bir yanıt vermedi. Rusya’nın Mir1 ve Mir2 adlı mini denizaltıları, deniz tabanında bilimsel araştırma ve ölçümler yaparak Moskova’nın bu iddialarına kanıt getirmeye çalışacak. Denizaltılar, Kuzey Kutup ve Buz Denizi’ne özgü bitki ve hayvan türlerini de toplayacak ve görüntüler çekecek. Bu dalış sırasında en büyük zorluğun, mini denizaltıların, kalın buz tabakası altında sıkışıp kalmadan başlangıç noktalarına geri dönebilmeleri olduğu ve güvenle geri dönebilmeleri için gerekli tüm seyrüsefer cihazlarına sahip bulundukları belirtiliyor. Deniz Hukuku Sözleşmesi, devletlere bazen daha da genişletilebilen 200 deniz mili uzunluğunda bir ekonomik bölgeye sahip olmalarına izin veriyor. Bu alanı genişletmek için bir ülkenin denizaltındaki kaya tabakası yapısının, topraklarındaki jeolojik yapıya benzer olduğunu ispat etmesi gerekiyor. Şimdiye dek hiçbir ülkenin karasal uzantısını Kuzey Kutbu’na uzanmadığından, kutup çevresindeki uluslararası bölge Uluslararası Denizyatağı Yönetimi adlı kuruluş tarafından idare ediliyor.