2010 yılıyla birlikte Türkiye’de bankacılık uygulamalarında önemli yenilikler de hayatımıza giriyor. IBAN (Uluslararası Banka Hesap Numarası - International Bank Account Number) ve internet bankacılığı kullanımında tek
kullanımlık şifre uygulamaları yeni yılda günlük hayatta sıkça karşılaşacağımız yenilikler arasında öne çıkıyor. Ancak son günlerde sıkça tartışılsa da
günlük iş hayatımızı etkileyecek bu iki uygulama hakkında kafalar hâlâ karışık. Okuyucularımızdan özellikle 26 rakamlık IBAN ile ilgili çok sayıda telefon ve mesaj alıyoruz. Baştan söyleyelim Merkez Bankası, bankalar aracılığıyla para
transferinde hesap numarası yerine kullanılması planlanan IBAN uygulamasında zorunluluğu 2012’ye kadar erteledi. Yani bu kadar uzun rakamı ezberlemek için önünüzde en az iki yıl var...
SÖZLÜ BEYAN YETERLİ OLACAK
IBAN uygulamasında geçişin daha yumuşak olmasını isteyen Merkez Bankası aslında erteleme kararıyla ilgili tebliği hafta sonu duyurdu. Ancak erteleme kararının sadece yurtdışına yönelik olduğu algılaması tüketici birlikleri başta
olmak üzere birçok kesimin IBAN’la ilgili tepkilerin sürmesine neden oldu. Merkez Bankası’nın yeni tebliğine göre, EFT sistemi aracılığı ile hesaba yapılan para transferlerinde, müşterinin, alıcıya ait IBAN’ı bildiremeyeceğini
sözlü olarak beyan etmesi yetiyor. Tebliğ öncesi hesap sahibinin bu durumu yazılı olarak beyan etmesi gerekiyordu. Merkez Bankası hafta sonu yayımladığı tebliğde yurt dışındaki bankaların ve diğer finansal kuruluşların bankalarda bulunan hesaplarından yapacakları para transferlerinde 1 Ocak 2012
tarihine kadar IBAN’ın kullanılmasının zorunlu olmayacağını duyurmuştu.
MÜŞTERİDE YETERLİ BİLGİ YOK
Aynı tebliğde IBAN uygulamalarında, hesap sahibinin IBAN numarasını bilmediğini sözlü beyan etmesi halinde geçiş sürecinde eski hesap numaraları üzerinden işlem yapılabileceği bildirilmişti. Merkez Bankası
yayımladığı tebliğde IBAN uygulamasının 2012’ye kadar neden uzatıldığı konusunda her hangi bir açıklamada bulunmadı. 2010 yılına sayılı günler kalmasına rağmen, bankalar tarafında her türlü hazır tamamlanmış
olduğunu belirten bankacılar, buna rağmen, henüz müşteri tarafında IBAN hakkında yeterli bilgi ve ilginin oluşmamasının Merkez Bankası’nı bu tür bir önlem almaya ittiğini belirtiyor.
SMS ücretinde duruma bakacaklar
1 Ocak’tan itibaren bankacılık işlemlerinde hayatımıza girecek olan bir diğer yenilik ise internet bankacılığı kullanımında tek kullanımlık şifre uygulaması. Bu tarihten itibaren Türkiye’deki tüm bankaları kapsayan uygulama ile
hesap sahiplerinden internet bankacılığı hizmetlerinden yararlanırken müşteri numarası, parola ve şifre bilgilerine ek olarak “tek kullanımlık şifreleri”ni girmeleri de istenecek. Bankacılık işlemlerinin sanal ortamda daha güvenli
yapılabilmesi amacıyla bankalar müşterilerine, SMS, şifrematik (OTP)
veya mobil imza ile üretilecek bu şifrelerden gönderecek.
SMS TEK SEÇENEK DEĞİL
Uygulama henüz başlamadı ama tüketici derneklerinden son günlerdegelen tepkilere bakılırsa bankalarla tüketici dernekleri arasında bu konuda mahkeme savaşları başlayacak gibi görünüyor. Çünkü bankaların internet üzerinden yapılacak bu tür hizmetleri müşteriye yansıtacağı iddia ediliyor.
Ancak bankaların büyük çoğunluğunun tek kullanımlık şifre uygulamasında bekle gör politikası uygulayacağı öğrenildi. Özellikle büyük ve orta ölçekli bankaların uygulamanın ilk yılında, SMS maliyetlerinin bilançolarına getirdiği
yüke bakıp, ona göre fiyatlama politikasını gözden geçireceği belirtiliyor. Bu düşünce inter bankacılığının ilk yıllarını hatırlattı. Bilindiği gibi
bankalar ilk yıllarda internet bankacılığı işlemlerini ücretsiz olarak sunarken daha sonra ücret almaya başlamışlardı. Öte yandan tek kullanımlık şifre için SMS tek seçenek değil. Bankalardan alınacak OTP denilen şifrematiklerle ya da cep telefonlarına yüklenecek bir yazılımla da şifre öğrenilebilecek. 4-5 yıl
kullanılabilen OTP cihazları bazı bankalar tarafından 20 TL’ye satılırken, bazı bankalar müşterilerine ücretsiz veriyor. Şifrematik yazılımı ise ücretsiz.