Milliyet yazarı Güngör Uras, Akkuyu nükleer santralıyla ilgili olarak, peşin parayla 20 milyar dolara yaptıracağımız bir santral için 51 milyar dolar ödeyeceğimizi, Bu parayı ya tüketicinin elektriği yüksek fiyatla kullanarak ya da Hazinenin halktan topladığı vergiler ile ödeyeceğini yazdı.
Güngör Uras “Nükleer santral için kanun çıktı (Ama neyin ne olduğunu halka anlatan yok )” başlıklı yazısında şunları anlattı:
Rusya ile imzalanan nükleer santral anlaşmasının onaylanması, TBMM’de kabul edilen kanunun iptali için CHP’nin Anayasa Mahkemesi’ne başvurma kararı aldığı açıklandı.
Akkuyu’da Rusların nükleer santral inşa etmesi için AKP Hükümeti Ruslar ile 12 Mayıs 2010 tarihinde bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için gene AKP Hükümeti 3 maddelik bir kanun tasarısı hazırladı. Tasarı şöyle idi: (1) Ruslarla imzalanan 12 Mayıs 2010 tarihli anlaşmayı TBMM onaylamıştır. (2) Bu kanun yayımlandığında yürürlüğe girer. (3) Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
İşte bu 3 maddelik tasarı 15 Temmuz gecesi TBMM’de tartışıldı. 542 milletvekilinden 215‘inin oyu ile saat 00.30’da kanunlaştı. Bırakınız “nükleer santral olsun mu, olmasın mı”, “yararlı mı, zararlı mı” tartışmalarını...
Bu 3 maddelik kanun ile Türkiye, Türk halkı önemli yükümlülükler altına giriyor... Bu anlaşmaya imza koyanların, bu kanunu çıkartanların halka bilgi vermeleri gerekir.
“Bu kanuna dayalı olarak yapılacak nükleer santral ülkeye şu yararı sağlayacak... Buna karşılık sizin cebinizden bu kadar para çıkacak” demeleri gerekir.
Halkımızın Ruslar ile imzalanan anlaşmayı bulabilmeleri, okuyabilmeleri, anlayabilmeleri mümkün değil. TBMM’de evet oyu verenlerin bile anlaşmanın neler getirdiğini anlayabildikleri şüphelidir.
Yararı ve zararı ne bilemiyoruz
Ben kendi imkânlarımla neyin ne olduğunu anlamaya çalıştım. Bulabildiğim bilgileri okuyucularım için özetleyeceğim:
- Akkuyu’da toplam kurulu gücü 4 bin 800 megavat, 4 ünitesi olan bir nükleer santral yapılacak. Bu güçte bir santral yılda 40-42 milyar kilovat saat elektrik üretiyor. Bizim şimdilerde yıllık elektrik üretimimiz 200 milyar kilovat saat.
- Bu santralı paramız olsa biz 20 milyar dolar dolayında bir harcamayla yaptırabiliriz.
- Nükleer santralların yatırım maliyeti kilovat başına 3-4 cent. Yakıt maliyeti ise
1 cent. OECD verilerine göre nükleer santrallarda üretilen elektriğin ortalama maliyeti ABD’de 4.65 cent, Fransa’da 3.93 cent, Güney Kore’de 3.38 cent.
- Kendi paramızla yaptıramayacağımız için yüksek fiyat ile alım garantisi vererek santral yaptırmak için ihale açtık. 13 firma şartname aldı. Sadece Ruslar teklif verdi.
Ruslar 15 yıllık alım garantisiyle elektriğin kilovatını 21.16 centten vereceklerini söylediler. Daha sonra KDV hariç kilovat fiyatını 15.35 cente düşürdüler.
“Ben yaptım” demekle olmuyor
- 15 yıl alım garantisi ile kilovatı 15.35 centten alınacak elektrik üzerinden yapılan bir hesaba göre peşin para ile 20 milyar dolara çıkacak santral için biz, 51 milyar dolar ödeyeceğiz. (ANSAV, Anadolu Stratejik Araştırmalar Vakfı, Prof. Dr. Çapoğlu, 13.5.2010)
- Bu parayı ya tüketici elektriği yüksek fiyatla kullanarak ödeyecek ya da Hazine halktan topladığı vergiler ile ödeyecek.
- Ruslar 3 ay içinde şirket kuracak. Uygun görürlerse yerli bir ortak ile işbirliği yapacak. 7 yıl içinde ilk ünite, onu takip eden her yıl bir ünite devreye girecek. İhtiyaç olsun olmasın TETAŞ 15 yıl, ilk iki ünitenin üretiminin en az yüzde 70’ini, diğer ünitelerin üretiminin en az yüzde 30’unu satın alarak parasını ödeyecek.
Ben saf ve bakir bir Anadolu çocuğu olarak sordum soruşturdum. Bu kadar bilgi toplayabildim. Topladığım bilgilerin halkımız için ne yarar getirdiğini, ne zarar getirdiğini çok iyi değerlendiremiyorum.
CHP’nin kanunun iptali için Anayasa Mahkemesi’ne gitmesi ile tartışmalar başlayacak. AKP anlaşmayı savunacak, CHP yanlış olduğunu anlatacak. Bu gibi önemli projelerde iş işten geçmeden hükümet kamuoyunu aydınlatsa, muhalefet partileri ile diyaloğa girerek anlaşmanın doğru dürüst yapılmasına çalışsa, zaman ve kaynak kaybı sorunu ortaya çıkmaz.