İlaç takip sistemi (İTS) için üç yılın ardından geri sayım başladı. Yaşanan kriz sonrası birçok kez ertelenen sisteme eczaneler 15 Mayıs gece yarısından sonra geçecek ve 1 Haziran'da sistem tam anlamıyla çalışmaya başlayacak.
Sistem ilaçların takibinin yapılmasını amaçlıyor. Buna göre Pazar gününden itibaren ilaçların üzerindeki kupür tarihe karışacak, kupür kesmenin yerini, mağazalarda okutulan barkod gibi karekod okutmak alacak.
Ancak eczacılar, sisteme geçişte hiçbir pilot çalışma yapılmamış olması nedeniyle endişeli. İstanbul Eczacı Odası Başkanı Semih Güngör, endişelerini, “Bu Pazar günü ilaca ihtiyacı olacak kişiler önlemini alsın, eczacılar olarak bizi çok zor bir gün bekliyor” sözleriyle dile getirdi.
Okuyucu inadına alındı
Eczacılar karekod sistemine baştan beri inanmıyor. İlacın üretiminden hastaya ulaşmasına kadar takibini amaçlayan karekodun, dağıtım kanallarının sistem dışına çıkarılması ile baştan ölü doğduğuna inanıyorlar. Buna rağmen tüm eczaneler, sistemi onlar engelliyormuş gibi görünmemek için perakende fiyatı yaklaşık 300 TL olan karekod okuyuculardan satın aldı. Bu sayede eczacılar Pazar günü yaşanacak sistem sorunlarında “Karekod okuyucu almadılar, bu nedenle kilitlendi” açıklamalarının önünü almış olacak.
Nöbetçi eczane krizi
İstanbul Eczacı Odası Semih Güngör, sistemle ilgili en büyük tedirginliklerinin hiçbir pilot çalışma yapılmaması olduğunu vurgulayarak, “Bize ve hastalara kara bir gün yaşatmak istiyorlar” dedi. Güngör şöyle devam etti: “Sistemin özellikle de nöbetçi hastanelerin hizmet verdiği Pazar günü başlaması bizi korkutuyor. İstanbul’da Pazar günü sadece 300 eczane hizmet veriyor. Siz bölgenizdeki eczaneden ilaç almaya gittiğinizde ve orada sistem kilitlendiğinde yeni bir eczane bulmak için başka bir semte gitmek zorunda kalacaksınız. Acil hastalar için özellikle endişe verici bir durum. Ayrıca eskiden sistem kilitlendiğinde hastaya ilacı verir, barkodunu keser, işlemini sonra yapardık. Böylece hastayı mağdur etmezdik. Ancak artık sistem kilitlendiğinde asla ilaç veremeyeceğiz çünkü barkod okunmadan ilaç eczaneden çıkarılamayacak.”
Karekodsuz binlerce ilacı çöpe mi atacağız?
İstanbul Eczacı Odası Başkanı Güngör, “Bize ilaçların tamamının karekoda geçirileceği sözü verildi ancak eczanelerdeki ilaçların yüzde 70’i hâlâ barkodlu” uyarısı da yaptı. Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Genel Başkanı Nurten Saydan da aynı sıkıntıya işaret etti.
Saydan halen ecza depolarından ve firmalardan karekodsuz ilaçların gönderildiğini belirterek, “Raflarımızdaki bu karekodsuz ilaçlar ve firmalarca kaydı halen yapılmayan karekodlu ilaçlar, yaşanacak ilaç kaosunun sinyalleridir” dedi.
Saydan, eczane raflarında 1 Ocak tarihinde üretilen ve karekodsuz olan binlerce ilacın bulunduğunu, bu durumda yeni üretilen, karekodsuz olan ve son kullanma tarihi dolmayan binlerce ilacı ne yapacaklarını bilemediklerini kaydetti.
İTS NASIL ÇALIŞACAK
- İlacın bilgisi, kutusundaki karekodda kayıtlı olacak
- Eczaneler, gelen ilacın karekodunu sisteme okutacak
- Sistemin onayıyla ilaç eczane rafına girecek
- İlerleyen aşamada, depolar da sisteme dahil edilecek
- Depolarda, ilaç kolilerindeki etiket sisteme okutulacak
- İlaç, eczanede hastaya satılırken sisteme bilgi verilecek
- Amaç, üretimden tüketime kadar ilacın takip edilmesi
- Temel hedef ise sahte ve kaçak ilacın engellenmesi
- Bir ilaç gerektiğinde toplatılırsa hastaya kadar ulaşılabilecek.