'Çılgın Türkler'in öfke telgrafları

5 Mayıs - 30 Temmuz 1919 tarihleri arasında çekilen İzmir'in işgali ile ilgili protesto telgrafları, İşgal ve Protesto adıyla Haluk Selvi tarafından kitaplaştırıldı.  

Başbakanlık Osmanlı Arşivi Sadaret Evrakı tasnifinden alınmış belgelerden oluşan eser üç yıllık titiz bir çalışma sonucu hazırlanmış. Eserde yayınlanan belgelerin, yüzde yetmişten fazlası daha önce herhangi bir çalışmada yayınlanmamış.

Yayınevi yetkileri kitapla ilgili olarak şu açzıklamada bulundular..

Milli Mücadele Tarihimiz için başlangıç sayılabilecek birkaç olay vardır. Bunlardan birincisi, Mondros Mütarekesinin imzalanması, ikincisi Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkışı diğeri de 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’in Yunanlılar tarafından işgalidir.

İzmir’in işgali olayı, 1915 Çanakkale ruhunu tekrar canlandıran ve Türk Milletini gelecek endişesine sevk eden gelişmelerdendir.

Sosyolojik olarak, mitinglerin düzenlenmesi ve telgrafların yoğun bir şekilde İstanbul’a gönderilmesi, 1919 yılı Anadolusunun toplumsal ve psikolojik yapısını da açıkça ortaya koymaktadır. Geçen on yıl boyunca cephelerde savaşmış ve her şeyini sahip olduğu değerler uğruna harcamış olan bir milletin sesi olan bu telgraflar, milletin aynı azimle yine mücadele edilebileceğini de göstermektedir.

Gösterilen tepkiler sadece telgraflarda kalan ve bir görevi savmak için belirtilen duygular değil, hemen uygulamaya konulan samimi duygulardır. Bu telgraflarda ortaya çıkan ruh, Mustafa Kemal Paşa’yı Milli Mücadele hareketi için daha da cesaretlendirmiştir. Bu sebeple O, Türk Milletini ancak bu heyecanın kurtarabileceğine dikkat çekerek bu tepkilerin devam ettirilmesini arkadaşlarından istemiştir. Bu sebeplerden dolayı telgraflar ve mitingler Milli Mücadele hareketinin başlangıcı sayılabilecek niteliktedirler.