Dışişleri Bakanlığı, CHP lideri Deniz Baykal’ın iddia ettiği Türkiye ile ABD arasındaki hibe anlaşmasını doğruladı, ancak “Türkiye’nin Kuzey Irak’a operasyon düzenlemeyeceği” şeklinde ön koşulu olmadığını, ABD’nin bu durumda ödemeyi askıya alma taahhüdü bulunduğunu açıkladı. Bakanlık, Hazine Müsteşarlığı’nın bu paraya ihtiyaç olmadığı yönündeki görüşü üzerine bu anlaşmadan daha sonra vazgeçildiğini ve TBMM’ye sevkedilmediğini kaydetti.
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, ABD ile hibe anlaşmasında Kuzey Irak operasyonunun önşart olmadığını, Türkiye’nin değil, ABD’nin tek taraflı taahhüdü olduğunu belirtti.
“Türkiye ile ABD arasında, Türkiye’nin devam etmekte olan ekonomik reform sürecinin desteklenmesi ve ABD’nin Irak’a yönelik askeri operasyonunun Türk ekonomisi üzerindeki olası olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla, Türkiye’ye 8,5 milyar dolar krediye çevrilebilir 1 milyar dolar tutarında hibe sağlanmasını öngören bir anlaşmanın 22 Eylül 2003 tarihinde imzalandığı” belirtilen açıklamada şöyle dendi:
“Türkiye’nin Irak’a tek taraflı müdahalede bulunmaması hususu, anlaşmanın ön koşulu haline hiçbir zaman gelmemiştir. Türkiye bu anlaşmayla tek taraflı müdahale konusunda bir taahhütte bulunmamıştır.
Anlaşma uyarınca Türkiye’ye taksitlerle verilmesi öngörülen 1 milyar dolar hibenin ödenmesi sürecinde, Türkiye’nin Irak’a tek taraflı müdahalesi söz konusu olursa, ABD tarafı ödemenin geri kalanını askıya alma hakkına sahipti. Nitekim, tek taraflı müdahale halinde anlaşmaya esas teşkil eden anlayışın ortadan kalkacağı anlaşmada kayıt altına alınmıştı. Bu, ABD’yi bağlayan tek taraflı bir karardı. Söz konusu anlaşmanın imzalanmasından sonra, Türk ekonomisinin seyri, istikrarlı ve sürdürülebilir büyümesi ile birçok alandaki yapısal reformlar ve köklü değişikliklerin getirdiği olumlu sonuçlar üzerine yapılan siyasi/ekonomik değerlendirmeler sonucunda ülkemizin bu tür mali desteğe ihtiyacı bulunmadığına karar verilmiş ve anılan ekonomik yardım anlaşmasının işleme konulmasından vazgeçilmiştir. Hazine Müsteşarlığı’nın bu konudaki kararı bildirmesi üzerine Bakanlığımızca keyfiyet ABD tarafına bir nota ile duyurulmuş; gelişmeler, anlaşma üzerinde herhangi bir gizlilik unsuru bulunmadığından Hazine Müsteşarlığı’nın yaptığı yazılı açıklamalarla zamanında kamuoyuyla da paylaşılmıştı.
Onay için TBMM’ye sevk edilmeyen ve yürürlüğe hiçbir zaman girmeyen bu anlaşmaya ilişkin unsurların kamuoyunun dikkatine bir kez daha sunulmasında yarar görülmüştür.”
NTV