E-pasaport almadan önce okuyun...

Ancak bu halka çok pahalıya mal olacak. Hem de Avrupa'daki örneklerinin tam aksine... Yeni pasaportla birlikte gelen ve gözden kaçan bir gerçek daha var. Bundan sonra her süre uzatma için size yeni bir pasaport verilecek. Yani her süre uzatma için bir kez daha pasaport harcını (şu an itibariyle 138 TL) ödemeniz gerekecek.

Türkiye, 2015 yılının Kasım ayından itibaren standart hale gelecek çipli pasaportla bugün itibariyle geçti.

23 Mayıs itibariyle www.e-pasaport.gov.tr adresinden yeni çipli pasaportlar için başvurulara başlanmıştı. Bugünden itibaren de pasaportların dağıtımına başlanıyor.

Yeni uygulamayla yeni pasaportlarda süre uzatma işlemi yok. Yani e-pasaportunuz süresi dolduğunda çöpe atılacak ve bunun yerine yeni e-pasaport verilecek. Bu her defasında bu şekilde olacak ve her uzatma için bir daha pasaport parası ödenmesi gerekecek.

Pasaportun bedeli çok ağır

İlk kez pasaport alacak bir kişinin ödemesi gereken para ne derseniz sizin için hesapladık:

İlk kez pasaport alacaksanız

Öncelikle pasaport bedeli olarak 138 TL'yi başta gözden çıkartmanız gerek. Bitti mi? Hayır... Pasaportun süresini belirlemeniz ve süreye göre de bir ücret ödemeniz gerekiyor.

Neredeyse dünyanın hiçbir yerinde 6 aylık uzatma yapılmaz ve neredeyse bütün ülkeler en az 6 ay sonrasına geçerli şartı ararken halen ülkemizde 6 aylık pasaport süresi uzatma seçeneği mevcut. Üstelik tamamen işe yaramayan bu uzatma süresi için halktan 126.05 TL isteniyor.

Yani ilk kez pasaport alacak kişi kullanamayacağı 6 ay süreli bir pasaport için bile toplamda 264,05 TL'yi cebinden çıkarmak zorunda.

Eğer uzatma süresini 1 yıl tutarsanız pasaport bedeliyle birlikte ödemeniz gereken tutar 318.15 TL. İki yıl olursa 442 TL, üç yıl olursa 572,80 TL, dört ve üzeri olursa 754,30 TL'yi paşa paşa ödeyeceksiniz.

Zaten pasaportunuz varsa

Eğer daha önceden pasaport aldıysanız, bu pasaportunuzu uzattığınız sürenin tamamlanacağı güne kadar kullanabilirsiniz. Ancak süre dolduktan sonra sizi bekleyen son ise çok acı. Yeni çipli pasaporta geçmek zorunda olduğunuz için yeniden pasaport parası vermek zorundasınız. Eski pasaporta verdiğiniz para için ise Devlet sana "havada bulut sen bunu unut" diyor.

Avrupa'da durum ne?

İşte bu kısım "Biz ne yaptık ki bu devlete neden bize böyle muamele ediyor" diye oturup ağlamamızı gerektiriyor.

İngiltere... Oturun ağlayın

İngiltere'den başlayalım... İngiltere'de pasaport defteri bedeli sadece 5.5 sterlin. Türk lirası karşılığı ise 12, 54 TL. ( 1 sterlin: 2.28)... Türkiye'de ise bu ücret 138 TL. İngiltere'de pasaport süreleri sabit ve 10 yıllık. Bunun için ödemeniz gereken ücret ise 77,5 sterlin, yani yaklaşık 180 TL. Türkiye'de 10 yıllık süre uzatımı henüz yok. En fazla 5 yıl var ve onun fiyatı da 616,30 TL. Yani İngiltere'nin yarısı kadar süre uzatımı için neredeyse 4 katı fazla ödüyoruz. Üstelik bu şimdilik böyle.

Eğer İngiltere'de pasaportunuzu aynı gün içinde almak isterseniz daha fazla para ödüyorsunuz. Bunun da ücreti pasaport defter bedeli için 15.5 sterlin yani, 38 TL. 10 yıllık süre uzatımı için ise 129,5 sterlin yani yaklaşık 300 TL.

Fransa... Fransız olasınız gelecek

Fransa'da pasaportlar 10 yıllık süreyle veriliyor ve defter + süre için sabit ücret 89 euro, yani 178 TL (1 euro: 2 TL baz alırsak, ki bunun da altında). Eğer fotoğrafınızı kendiniz getirirseniz ücret 86 euro'ya geliyor. Türkiye'de ise bunun yarısı bir süre için ödemeniz gereken ücret pasaportla birlikte toplam 754,30 TL.

Almanya... Hanslar Helgalar şanslı

Türkler'in en çok rağbet ettiği ülkelerden Almanya'da ise devlet vatandaşına 48 sayfalık 10 yıl geçerli bir pasaportu 81 euro'dan yani 162 TL'den temin ediyor. Eğer vatandaş ben hızlı isterim derse aynı pasaport ve süre için ödenmesi gereken tutar 113 euro, yani 226 TL. Türkiye'de ise bunun yarısı kadar bir süre için pasaportla birlikte ödemeniz gereken tutar 754,30 TL.

İtalya... Masum İtalyan dünyayı dolaşıyor

İtalya'da yeni pasaport almak isteyen masum bir İtalyan vatandaşı hizmet için tek seferlik bir 20 euro, yani 40 TL ücret ödüyor. Pasaporta atılacak damga için yine bir seferlik 40.29 euro, yani 81 TL'lik bir ücret ödemesi gerekiyor. İlk seferinde 10 yıllık süre veriliyor. Bu süre için de 44.66 euro, yani 90 TL ödenmesi gerekiyor. Hepsini toplayınca ilk kez pasaport alacak masum İtalyanın ödemesi gereken tutar toplam 105 euro yani 211 TL. Bundan sonra ise sadece süresi dolduğunda süre uzatma için 44,66 euro ödemesi yeterli. Türkiye'deki durum ise 5 yıl süreli yeni bir pasaport için 754,30 TL.



Diğer ülkeler

İspanya'da pasaport ücreti 20.20 euro, yani 41TL, Türkiye'de 138 TL. Yunanistan'da pasaport ücreti 26 euro, yani 52 TL'iken Türkiye'de 138 TL.

Kalp hastası olanları da düşünerek daha fazla örnek vermiyoruz.

Adaletsizliğin diğer boyutu

Pasaport fiyatlarındaki adaletsizliğin az bilinen bir boyutunu daha gözler önüne seriyoruz. Eğer pasaport sahibiyseniz ve 5 yıl süre uzatmak istiyorsanız Türkiye’de bunun için 616,30 TL ödemeniz gerekiyor. Eğer Yunanistan’da ikamet eden bir Türk vatandaşıysanız durum değişiyor. Örneğin Gümülcine’de oturan Ahmet beyin 5 yıl süre uzatmak için oradaki Türk konsolosluğuna başvurup ödemesi gereken tutar sadece 115 euro, yani 230 TL. Evet yanlış okumadınız 230 TL.

Türk konsolosluklarındaki pasaport fiyatları…

Eşitsizlik Yunanistan ile sınırlı değil. Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya ve Ukrayna’da ikamet eden Türk vatandaşları, Türkiye’de ikamet eden Türk vatandaşlarından çok daha ucuza pasaportlarının sürelerini uzatabiliyor. İşte bu ülkelerdeki pasaport süre uzatma fiyatları ve Türkiye’deki fiyatlar şöyle:

6 ay için 24 euro – 48 TL… Türkiye’de ise 126,05 TL… Aradaki fark 78,05 TL
1 yıl için 34 euro – 68 TL… Türkiye’de ise 180,15 TL… Aradaki fark 112,15 TL
2 yıl için 57 euro - 114 TL… Türkiye’de ise 304 TL… Aradaki fark 190 TL
3 yıl için 81 euro – 162 TL – Türkiye’de ise 434,80 TL… Aradaki fark 272,8 TL
4-5 yıl için 115 euro – 230 TL – Türkiye’de ise 616,30 TL… Aradaki fark 386,3 TL

Gurbetçilere fiyat olarak ayrıcalık tanındığını görmemek mümkün değil. Ancak pasaport fiyatları gurbetçiler için de Türkiye’de yaşayanlar için de hemen hemen aynı. Belirtilen ülkelerde pasaport cüzdan bedeli 64 euro, yani yaklaşık 128 TL. Türkiye’de ise 138 TL.

Son söz

Bu iddialı ara başlığı atmak da hiçbir sakınca görmüyoruz. Yukarıya baktığınızda az bile yazdığımızı göreceksiniz.

Türkiye'de pasaport ücretlerini Maliye Bakanlığı belirliyor. Yıllardır halk dünyanın birçok ülkesinin vatandaşlarının ödediğinden kat kat daha fazlasını ödüyor. Bunu bütün yetkililer biliyor ve görüyor. Ancak fiyatları dünyayla eş fiyatlara çekmek için hiçkimse bir şey yapmıyor.

Seyahat etme özgürlüğü temel hak ve özgürlüklerden biridir. Pasaport ücretleri ve süre uzatım ücretleri yüksek tutularak halkın büyük bölümünün bu hakkı gaspediliyor.