IMF Türkiye ile ilişkiyi kesmemek için “Türkiye’nin referans kabul edildiği” yeni bir düzenleme üzerinde çalışıyor. “Rezerv Çoğaltma (Reserve Augmentation Line – RAL)” adı verilen düzenleme krizli anlarda Merkez Bankası’na rezerv desteği verilmesini öngörülüyor.
Kuvvetli şartlar içermeyen RAL talep edildiği halde 8- 10 yıl süreyle yürürlükte kalabilecek. Buna karşılık IMF kadroları İcra Kurulu’na 8- 10 yıl süreli düzenlemeleri tavsiye etmediklerini bildirdi. Böylesine uzun süreli ilişki için kullanılan deyim ise “Günbatımı Hükmü” olarak adlandırılıyor.
Yeni AKP Hükümeti’nde koordinatör bakan olarak görev alabileceği belirtilen Kemal Unakıtan’ın 2008 Mayıs ayında sona erecek stand by’ın yerine “IMF’den para değil ekonomiyi izlemelerini isteyeceklerine” ilişkin açıklamasının da RAL düzenlemesine işaret ettiği belirtiliyor.
IMF İcra Kurulu RAL’i ilk kez geçen yıl Ağustos ayında özel bir seminerle gündeme getirdi. “Yeni Likit Enstrümanı” olarak adlandırılan RAL’in teknik çerçevesi ise bir yıllık süre içinde şekillendirildi.
RAL’den sermaye hareketleri bütünüyle serbest bırakıldığı ülkeler (Market Access Countries) yararlanabilecek.
- Ödemeler dengesi sorunu olmayan ülkeler RAL düzenlemesi yapabilecek. Stand by düzenlemesinin aksine kredi dilimleri ödemeler dengesi ihtiyacına göre değil, sermaye hareketlerinden doğan kriz riskini azaltmak amacıyla kullandırılacak.
- Diğer bir deyişle yabancı yatırımcılar ya da yerleşikler Türkiye’den ani ve sert bir çıkış yapacak olursa IMF her zaman açık tutulacak olan hattan Merkez Bankası’na rezerv desteği verecek.
- Gözden geçirmeler yine bir takvime bağlanabilecek ama sayıları birkaç adetle sınırlandırılacak. Yani Stand by’da olduğu gibi her 3 – 4 ayda bir IMF heyeti Türkiye’ye gelmeyecek.
- Türkiye kotasının yüzde 300’ü oranında IMF’den para çekebilecek.