Uluslararası Finans Merkezi ve Strateji Belgesi ve Eylem Planı ile ilgili 29 Eylül 2009 tarihli ve 2009/31 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.
İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Strateji Belgesi ve Eylem Planının yayınlayan Hükümet, öncelikli yol haritasına hukuk altyapısının güçlendirilmesini, finansal ürün ile hizmet çeşitliliğinin artırılmasını, basit ve etkin bir vergilendirme sisteminin oluşturulmasını koydu.
Üç yıllık stratejide BSMV başta olmak üzere finans kurumlarının aracılık faaliyetleri üzerindeki kamu kaynaklı mali yüklerin uygun bir zamanlamayla kademeli olarak düşürülmesi öngörüldü.
İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Stratejisi ve Eylem Planı ile İlgili 29 Eylül Tarihli ve 2009/31 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Uluslararası yatırımların en aza indiği ve yeni finansal mimari arayışlarının olduğu bu dönem sona erdiğinde, bölgesel ve küresel sermayenin yönlendirilmesinde İstanbul’un önemli bir rol alabilmesi için gerekli değişiklikleri yaparak rekabetçi bir yapıyla ortaya çıkmanın önem arz ettiği ifade edilen kararda, şöyle denildi:
“Bu anlamda İstanbul’un değerlendirilmesi gereken bir seçenek olarak uluslararası ortamda bilinir ve kabul edilir bir noktaya gelmesi hedeflenmektedir. Küresel kriz nedeniyle yeniden şekillenecek olan finansal piyasaların yönü bu aşamada tam olarak öngörülememektedir. Bu nedenle, Strateji ve Eylem Planı üç yıl sonra yenilenerek güçlendirilecek, içeriği genişletilecek ve detaylandırılacaktır.”
HUKUK ALTYAPISININ GÜÇLENDİRİLMESİ
İstanbul’un uluslararası finans merkezi olması yolunda hukuki alanda, finans alanındaki uyuşmazlıkların süratli ve etkin bir şekilde çözümüne yönelik iyileştirmeler yapılması, kurumsal bir tahkim merkezinin oluşturulması ve İFM Projesi’nde katkısı bulunacağı öngörülen tasarıların kanunlaşma süreçlerinin hızlandırılması gerekecek. İstanbul’un uluslararası finans merkezi olması yolunda, uyuşmazlıkların süratli ve etkin bir şekilde çözümüne yönelik olarak yargı sisteminde iyileştirmeler sağlanacak.
İstanbul’da bağımsız ve özerk yapıya sahip uluslararası alanda rekabet edebilecek düzeyde kurumsal bir tahkim merkezinin oluşturulması ve arabuluculuk sisteminin etkin bir şekilde kullanılması temin edilecek. İFM Projesi’nde katkısı bulunacağı öngörülen tasarıların kanunlaşma süreçlerinin hızlandırılması yönünde çalışmalar yapılacak.
FİNANSAL ÜRÜN VE HİZMET ÇEŞİTLİLİĞİNİN ARTIRILMASI
Finansal sektör düzenlemelerinde prensip bazlı anlayış benimsenerek, yasal altyapının başta AB müktesebatı olmak üzere uluslararası düzenlemelere ve uygulamalara uyumu sağlanacak. Finansal piyasalarda şeffaflık artırılacak ve yatırımcıları bilgilendirme mekanizmaları geliştirilecek. Türkiye’de mevcut olduğu halde, çeşitli nedenlerle rekabet üstünlüğü yurtdışı piyasalara kaymış olan finansal ürün ve hizmetler belirlenerek, bu durumun düzeltilmesine yönelik tedbirler alınacak. Türkiye piyasalarında henüz sunulmayan veya yeterli işlem hacmine ulaşmamış, İstanbul’u cazip bir finans merkezi haline getirebilecek, gelişme potansiyeli yüksek finansal ürün ve hizmetler için gerekli altyapı oluşturulacak.
BASİT VE ETKİN BİR VERGİLENDİRME SİSTEMİNİN OLUŞTURULMASI
Basitleştirilmiş ve etkin uygulanabilen bir vergi sistemi oluşturulmasına yönelik olarak, vergide öngörülebilirliğin artırılması, vergi oranlarının düşürülmesi, rekabet gücünün artırılması, geniş tabanlı bir vergi sisteminin oluşturulması, işlemler üzerindeki vergilerin kademeli olarak kaldırılması, aracılık maliyetleri üzerindeki vergi yüklerinin kademeli olarak düşürülmesi, finansal kurumların benzer işlemlerine uygulanan farklı vergisel yüklerin eşitlenmesi, uzun vadeli vergi politikalarının oluşturulması ilkeleri esas alınacak.
DOLAYLI VERGİLER AZALTILACAK
Finansal işlemlerin Türkiye içinde yapılmasının teşviki, makroekonomik koşullara uygun sürdürülebilir ve istikrarlı bir vergi rejimi, hukuki güvenlik sağlamak için idareye geniş yorum yetkisi bırakmayacak kapasitede yasal düzenleme, vergi gelirlerinde dolaylı vergilerin payının daha az olması, finansal sektörün kayıtdışılık nedeniyle haksız rekabete maruz olmaması, etkinleştirilmiş özelge sistemi hedefler arasında yer alacak.
Ayrıca, başta vergi idaresi olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlarca finansal piyasaların işleyişi ve bu alanla ilgili vergi sisteminin tanıtımına önem verilecek, uygulama sonuçları izlenerek analize tabi tutulacak.
Vergi kanunları ve ikincil mevzuat basit, anlaşılır, öngörülebilir ve sürdürülebilir hale getirilecek. Vergilendirme alanında yapılacak düzenlemelerle, Türkiye’nin rekabet gücü artırılarak finansal işlemlerin Türkiye’de yapılması sağlanacak.
FİNANS SİSTEMİNDEKİ VERGİLER KADEMELİ DÜŞÜRÜLECEK
BSMV başta olmak üzere finans kurumlarının aracılık faaliyetleri üzerindeki kamu kaynaklı mali yükler hem finans kurumları hem de müşteriler açısından fon maliyetlerini artırdığı, finansal araçların fiyatları faiz cinsinden ifade edildiği için, bu tür vergiler faize yansıdığı gerekçeleriyle kamu kaynaklı mali yükler, kamu dengeleri ve ekonomik gelişmeler göz önüne alınarak uygun bir zamanlamayla kademeli olarak düşürülecek. Ayrıca, dar mükellefiyete tabi olanların Türkiye’de işlem yapmalarını engelleyici vergisel uygulamalardan kaçınılacak.
Uluslararası fonların Türkiye merkezli işlem yapmaları konusunda vergisel alanda uygulamadaki belirsizlikler giderilecek.
Finansal kurum ve yatırımcılar için belirsizliği giderici ve uygulamada uzmanlaşmayı sağlayıcı tedbirler alınacak. Halka açık olmayan şirketlerin sermaye piyasasına açılması ve sermayenin tabana yayılması teşvik edilecek.
DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ ÇERÇEVENİN GELİŞTİRİLMESİ
Sistemik riskin tespiti ve önlenmesi ile finansal sektör düzenleyici ve denetleyici otoriteleri arasındaki yatay koordinasyonun geliştirilmesi amacıyla mevcut Sistemik Risk Komitesinin görev ve fonksiyonları güçlendirilecek. Başta AB müktesebatı olmak üzere diğer uluslararası gelişmeler de dikkate alınarak yapılacak değerlendirmeler neticesinde, orta ve uzun vadede, düzenleyici ve denetleyici otoritelerin kurumsal yapılanmasına ilişkin gerekli önlemler alınacak. Uluslararası standartların oluşum süreci yakından takip edilerek, bu standartlara uyum düzeyi belirli aralıklarla gözden geçirilecek. Borsaların, faaliyetlerini piyasa dinamiklerine cevap verebilecek esneklikte gerçekleştirebilmelerini sağlayacak hukuki statüye kavuşturulmaları ve genel kamu idaresini ilgilendiren mevzuat kapsamı dışına çıkarılmaları sağlanacak.
FİZİKSEL ALTYAPININ İYİLEŞTİRİLMESİ
İstanbul’da yaşam kalitesi, güvenlik ve ulaşım imkanları artırılacak, finansal kuruluşların altyapı ihtiyaçlarını karşılayacak fiziksel koşullar sağlanacak. Türkiye’nin teknoloji ve iletişim altyapısı güçlendirilecek, elektronik haberleşmenin hızlı, güvenilir, kesintisiz ve düşük maliyetli bir şekilde sunulması temin edilecek.
İFM ORGANİZASYON YAPISININ KURULMASI
İFM Stratejisi ve Eylem Planında belirlenen amaç, hedef ve faaliyetlerin gerçekleştirilmesi, izlenmesi ve değerlendirilmesi ile İFM Projesinin sağlıklı bir şekilde hayata geçirilmesi sağlanacak.
Finans alanında insan kaynakları ve eğitim politikaları belirlenecek ve gözden geçirilecek. Finans alanındaki insan kaynağının verimliliği ve mesleki donanımı artırılacak. Nitelikli işgücünün İstanbul’a çekilmesi temin edilecek. İFM Projesi’nin tanıtım ve reklam stratejisi belirlenecek, yurtdışında ve yurtiçinde Projeye dair kamuoyu algısı yönetilecek.
İFM Koordinatörlüğü, uluslararası finans merkezi olma yolunda katedilen gelişme konusunda değerlendirmelerini kamuoyuyla paylaşacak.