Ermeni soykırımı iddialarıyla ilgili tasarının İsveç Parlamentosu'nda kabulü iki ülke arasındaki ilişkilerin gerginleşmesine neden oldu. Türkiye tarafı dün sert açıklamalarla gelişmeyi kınadı ve Stockholm Büyükelçisi Zergun Korutürk'ü Ankara'ya çağırdı. Bu arada İsveç'in Ankara Büyükelçisi Christen Asp de Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı. TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin de "Soykırım gibi bir suçunun peşindeyseniz, lütfen aynaya bakın" dedi.
130'A KARŞI 131
1915 olaylarına ilişkin "Ermeni soykırımı" iddialarını içeren öneri, İsveç Parlamentosu'nda dün 130'a karşı 131 oyla kabul edildi. Öğle saatlerinde başlayan görüşmeler, yaklaşık 7 saat sürdü. Sözde soykırımın kabul edilmesine destek veren Sosyal Demokrat Parti, Sol Parti, Yeşiller ve Çevre Partisi milletvekilleri, görüşlerini anlattı. Süryani asıllı Sosyal Demokrat Parti Milletvekilleri Yılmaz Kerimo ve İbrahim Baylan'ın, yaptıkları kulis çalışmalarında oylamanın kabul edilmesi için çalıştıkları öğrenildi. 88 milletvekilinin katılmadığı oylamada, Yeşiller ve Çevre Partisi'nin Türk asıllı milletvekili Mehmet Kaplan'ın da partisinin aldığı karar doğrultusunda yer almadığı öğrenildi. Öte yandan, sabah erken saatlerde ellerinde bayraklarla parlamento binasının önüne gelen bir grup, soykırım iddialarının kabul edilmesi yönünde eylem yaptı. Oylamadan sonra İHA mikrofonlarına konuşan İsveç İşçi Dernekleri Başkanı Hasan Dölek, "Sözde Ermeni soykırımı önerisinin 1 oy farkla kabul edilmesi bizi üzmüştür" dedi.
GÜL: HİÇBİR İTİBARI YOK
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, İsveç Parlamentosu'nda Ermeni tasarısının kabul edilmesiyle ilgili açıklamada bulundu. Gül, ''Bu kararların nasıl alındığını biz çok iyi biliriz. Bizim nezdimizde hiçbir itibarı yok'' dedi. Cumhurbaşkanı Gül, Davraz Kayak Merkezi'nde kaldığı otelde, iş adamlarıyla bir araya geldiği yemeğin çıkışında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Bir gazetecinin, ''İsveç Parlamentosunda Ermeni iddialarını içeren tasarı bir oy farkla kabul edildi, nasıl değerlendiriyorsunuz?'' sorusu üzerine Gül, ''Bu kararların nasıl alındığını biz çok iyi biliriz. Bizim nezdimizde hiçbir itibarı yok'' dedi. Bu oylamayı yapanların, bu kararı alanların tarihçi olmadığına dikkati çeken Gül, şunları kaydetti: ''Geçen Amerikan Kongresiyle ilgili söylediklerimi burada da tekrarlamak isterim. Sorsanız 3 kelime konuşamazlar. Esasen çok küçük motivasyonlarla hareket eden insanlar. Tarihe yaptıkları saygısızlık açısından üzüntü verici. Hiçbir itibarı yok. Bunları da çok büyütmeyin açıkçası. Çok fazla büyütülecek bir konu da değil. Çünkü itibar etmediğimiz konuları da büyütmememiz gerekir.''
İSVEÇ DIŞİŞLERİ BAKANI'NDAN TEPKİ
İsveç Parlamentosunda, 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarının tanınmasını öngören tasarının bir oy farkla kabul edilmesinden sonra İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, karardan endişe duyduğunu belirterek, "Tarih siyasileştirilemez'' dedi.
İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, oylamanın ardından İsveç Haber Ajansı TT'ye yaptığı açıklamada, kararın ''Ermenistan ile Türkiye arasında devam eden dialoga zarar vereceği endişesini taşıdığını''da kaydetti.
İsveç basını da ilk yorumlarında, Türkiye ile İsveç arasında karardan sonra diplomatik kriz yaşandığını yazdı.
Kararın, Ermenistan ile Türkiye arasında başlatılan sürece zarar vermesinden endişe ettiğini belirten İsveç Dışişleri Bakanı Bildt, ''Tarih siyasileştirilemez'' dedi ve İsveç'te kabul edilen tasarının, Türkiye Ermenistan arasındaki uzlaşma çabalarına da engel olmasından kaygı duyduğunu kaydetti.
TT'de ''Sizce 1915 olayları soykırım mıydı?'' şeklindeki soruya Bildt, ''Ben ne o tarafta, ne diğer tarafta olmak istiyorum. Türkiye ve Ermenistan, tarihçilerden oluşan bir kurulun kurulması konusunda uzlaştı. Bu da önemli bir karar'' dedi.
Bu arada, mecliste kabul edilen karardan sonra İsveç basınının internet sayfalarında çıkan ilk haberlerde, ''Türkiye ile İsveç arasında diplomatik kriz'' yorumları yer aldı.
Televizyon haberlerinde de Türkiye'nin Stockholm Büyükelçisi Zergün Korutürk'ün, İsveç'in aldığı kararı protesto etmek amacıyla Ankara'ya çağrıldığı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da İsveç gezisinin iptal edildiği, ilk haber olarak verildi.
MEHMET KAPLAN'IN OYLAMAYA KATILMAMASI
Öte yandan, İsveç meclisinde görüşülen Ermeni iddialarıyla ilgili tasarı sırasında konuşma yaptıktan sonra oylamaya katılmayan Çevre Partisi'nin Türk milletvekili Mehmet Kaplan, İsveç'teki Türk gruplar arasında tepki topladı. Tasarının 130'a karşı 131 oyla kabul edildiği oylamada, partilerinin öneriyi desteklememe yönünde kararına rağmen 'evet' oyu veren iktidar ortakları partilerden Folk Parti'nin (Halk Partisi) iki milletvekili ile Hristiyan Demokrat Parti'nin bir milletvekilinin partileriyle ters düşen kararını örnek gösteren İsveç'te yaşayan Türkler, Mehmet Kaplan'ın da partisinin kararına rağmen oylama sırasında genel kurulda kalıp oy kullanması gerektiğini savundu.
İsveç'teki Türkler, "Mehmet Kaplan da oylamaya katılıp öneriye 'hayır' oyu verseydi, oylar eşit olacaktı" yorumunda bulundu.