Erdal Şen - Habib Güler - Selim Kuvel, İsa Yazar'ın haberi
22 Temmuz'daki seçimler öncesinde siyasî partiler, milletvekili aday listelerini bugün YSK'ya bildirecek. Adaylar arasında listeye seçilebilecek yerden adını yazdırabilmek için gece yarılarına kadar süren kıyasıya bir rekabet yaşandı. Sıralama büyük ölçüde netleşirken, son dakika sürprizlerinin olabileceği kaydediliyor.
Türkiye, 23'üncü kez Meclis'e göndereceği vekilleri seçmeye hazırlanırken parti merkezleri en hareketli saatlerini yaşıyor. Siyasî partilerin aday gösterecekleri isimleri bugün saat 17.00'ye kadar Yüksek Seçim Kurulu'na (YSK) bildirmeleri gerekiyor. Listeye girebilmek için adaylar arasında büyük bir rekabet var. Yıllarca farklı ideolojilerde siyaset yapan isimlerin bu seçimde aynı safta buluşması ise heyecanın dozajını artırıyor. Büyük oranda netleşen aday listelerinin ilk sıralarında parti yöneticileri ve 'vitrin' olarak adlandırılan ünlü isimler var. AK Parti 'sosyal demokrat' akımdan, CHP ise sağ kesimden gelen vitrin isimlerle oy potansiyelini artırmayı hedefliyor. DYP ve Anavatan'ın Demokrat Parti adıyla hazırlayacağı listeler iki parti arasında son dakika anlaşmazlığıyla zora girerken, MHP ve Genç Parti barajı aşabilecek bir liste oluşturmaya çalışıyor.
22 Temmuz'daki seçimlere katılacak olan partiler, yarından itibaren seçim çalışmalarını başlatacak. Bugün sona erecek liste oluşturma sürecinde her parti iddialı isimleri saflarına dahil etmeye çalıştı. Eski CHP'li Ertuğrul Günay AK Parti'den, eski DYP'li İlhan Kesici ise CHP'den liste başı adayı olacak. Bu arada CHP lideri Deniz Baykal ile Süleyman Demirel arasındaki görüşme, siyaset cephesinde hareketliliğe yol açtı. Siyaset kulislerine göre, Demirel, AK Parti iktidarına karşı tüm güçleri CHP çevresinde buluşturmaya çalışıyor. CHP ise buna karşılık Demirel'in siyasette yeniden 'etkin' günlerine kavuşması için destek olacak. CHP lideri Baykal, eski cumhurbaşkanının siyasete geri dönmesine yeşil ışık yakıyor. İki ismin yaptığı görüşmelerin de bu çerçevede bir 'pazarlık' olabileceği ileri sürülüyor. İddialara göre, Demirel'in CHP destekli dönüşü 'milletvekilliği' değil 'cumhurbaşkanlığı' şeklinde olacak. Önceki gün TBMM'den geçen Anayasa paketi çerçevesinde bir kişiye iki kez cumhurbaşkanlığı hakkı tanınıyor.
AK Parti listelerinde değişim az, vitrin zengin
Aday listelerinin YSK'ya verilmesine saatler kala en fazla heyecanın yaşandığı yer AK Parti. 351 kişilik AK Parti grubunda vekillerin büyük bölümünün tekrar aday gösterileceği belirtiliyor. Başbakan Tayyip Erdoğan'ın grup toplantısında yaptığı 'vefa' yoğunluklu konuşma, vekillerin gönüllerine su serpmişti. Parti vitrini değişik kesimlerden isimlerle zenginleştirildi. 20 kadar yeni isim partinin merkez iddiasını pekiştirecek. 4,5 yıl boyunca 'Meclis'e devamlılık, komisyon çalışmalarına katkı ve vekillerin performansı' da listenin oluşturulmasında etkili oldu.
Başbakan Erdoğan kendi onayıyla bürokrasiden siyasete geçiş yapacak isimler konusunda ketum davrandı. Az sayıda isme izin veren Erdoğan bunları seçilebilecek yerlerden aday gösterdi. Başbakanlık Müsteşarı Prof. Dr. Ömer Dinçer, Kamu Etik Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Sağlam, İnsan Hakları Başkanı ve Başbakan Başdanışmanı Prof. Dr. Hasan Tahsin Fendoğlu bunlardan birkaçı. AK Parti listesinden vekil olarak seçilmeyi garantileyecekler arasında transfer edilenler de önemli yer tutuyor. İki farklı grup toplantısında yapılan katılım törenlerinde Erdoğan 18 kişiye rozet taktı. Yeni AK Partili Ertuğrul Günay, Mehmet Şimşek, Ayşenur Bahçekapılı, Reha Çamuroğlu, Erdal Kalkan, İbrahim Yiğit, Nursuna Memecan, Zafer Çağlayan, Zafer Üskül, Zeynep Dağı, Osman Yağmurdereli, Hamza Yerlikaya, Ülkü Güney, Mehmet Domaç, Fazilet Dağcı Çığlık, Yusuf Ziya İlbek ve Ahmet İyimaya'nın listenin üst sıralarında yer bulmalarına kesin gözle bakılıyor.
Milletvekili olmayıp MKYK üyesi olan Prof. Dr. Edibe Sözen gibi bazı isimlerin de listedeki yerleri garanti gibi. AK Parti listelerinde çok sayıda kadın adaya şans verilecek. Kabineden ise, aday olmayacağını açıklayan Devlet Bakanı Abdüllatif Şener haricinde bakanların tamamı tekrar seçilebilecek sıralarda aday gösterilecek. Şener için, ikna çabaları ise sürüyor. Bazı il başkanları ile belediye başkanları da yeni dönemin milletvekili adayları arasında olacak.
CHP, ulusalcıların desteğini arıyor
CHP, genel seçimlere cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde etkili olan ulusalcı kesimlerin desteğiyle giriyor. Büyük illerde yapılan 'Cumhuriyet mitingleri'ni sahiplenen Deniz Baykal liderliğindeki parti, mitinglerin organizatörü Necla Arat ve Nur Serter'i kadrolarına kattı. CHP'nin 3 trilyon lira para aktardığı Kanaltürk'ün sahibi Tuncay Özkan adaylık konusunda Baykal'dan işaret alamadı.
DSP'yle ittifak yaparak geçen yıl vefat eden Bülent Ecevit'in halk nezdindeki sempatisinden yararlanmak isteyen CHP, DSP'yle listeler konusunda sorunlar yaşıyor. Rahşan Ecevit'in manevi önderliğindeki DSP, TBMM'de grup kurmak için en az 20 adayının seçilecek yerlerden gösterilmesini istedi; ancak bu talep dikkate alınmadı. İki parti arasında listelerin YSK'ya teslim edilmesinden sonra ciddi tartışmalar doğabileceği belirtiliyor. AK Parti iktidarı döneminde CHP ile her konuda uzlaşı içinde olan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in bu parti üzerinde önemli bir ağırlığı bulunuyor. Sezer, damadı Mustafa Kemal Kısacıkoğlu ve özel kalem müdürü İbrahim Uysal'ın CHP'den aday olmasına onay verdi. Sezer'in Anayasa Mahkemesi'ne üye atadığı; ancak CHP üyesi olduğu için kabul etmeyen Barolar Birliği Başkanı Özdemir Özok CHP adayı. Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Kemal Nehrozoğlu'nun da listelerde yer alabileceği belirtiliyor. Deniz Baykal, uzun süredir yürüttüğü 'sağa açılma' projesini Süleyman Demirel'le sık sık görüşerek ve Demirel'in damadı İlhan Kesici'yi parti saflarına katarak pekiştirmeye çalıştı. Önceki gün ani bir kararla Anavatan'dan istifa eden eski bakanlardan Lütfullah Kayalar'ın Yozgat'tan birinci sıra adaylığına kesin gözüyle bakılıyor. Eski DYP'li İsmail Amasyalı ise önce CHP'den aday adayı başvurusu yaptı, ardından da listelere girememe endişesiyle başvurusunu çekti. CHP, 29 yıldır esnaf liderliği yapan Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Derviş Günday'ı liste başından aday gösterip esnafın desteğini de almaya çalışacak.
Demokrat Parti'de listeler değiştirildi
DYP-Anavatan birleşmesinde yaşanan sıkıntıların ardından Demokrat Parti listelerinin yeniden şekillendirildiği öğrenildi. İlk sıralarda yer alacak isimler şunlar: ATO Başkanı Sinan Aygün, İstanbul eski Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna, TBMM Genel Sekreteri Rauf Bozkurt, Genç Yönetici ve İşadamları Derneği Başkanı Pınar Eczacıbaşı, Zülfü Livaneli'nin kardeşi Seyhan Livanelioğlu, televizyon programcısı Şebnem Kısaparmak, Mahir Kaynak'ın kızı Deniz Ülke Arıboğan, MHP'li eski bakan Hüsnü Yusuf Gökalp, ANAP'lı eski bakan Işılay Saygın, İzmir Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Burhan Özfatura, ANAP'lı eski bakan Yüksel Yalova, AK Parti Antalya Milletvekili Mehmet Dülger'in eşi İlhan Dülger, eski Sağlık Bakanı Yıldırım Aktuna, gazeteci Suna Vidinli, yazar Nevval Sevindi, mimar Ahmet Vefik Alp, Prof. Dr. Orhan Kural, eski DYP'li vekil Hayri Kozakçıoğlu, eski Demokrat Türkiye Partisi Genel Başkanı Mehmet Ali Bayar, eski bakanlardan Turhan Tayan. Susurluk kazasına adı karışan eski milletvekili Sedat Edip Bucak'ın durumu bugün belli olacak. Mesut Yılmaz'ın DP'den bağımsız Rize adayı olması ise kendisine bırakıldı.
MHP lideri Bahçeli ince eleyip sık dokuyor
2002 seçimlerinde barajın altında kalan MHP bir daha aynı durumla karşılaşmamak için liste üzerinde ince eleyip sık dokuyor. Her kesimin benimseyebileceği bir liste hazırlığı yapan Genel Başkan Devlet Bahçeli, son rötuşları yapıyor. Alınan bilgilere göre, Ankara ve İstanbul'da liste başına iki kadın konulacak. İçişleri eski Bakanı Meral Akşener İstanbul'dan, Ecevit döneminin Başbakan Müsteşarı ve Bülent Ecevit'in 'first lady'si olarak bilinen Füsun Köroğlu Ankara'dan aday gösterilecek. MHP, başbuğ Alparslan Türkeş'in oğlu Tuğrul Türkeş'i de AK Parti'nin güçlü olduğu Kayseri'de (Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'e karşı) listenin ilk sırasına koyacak. Osman Bölükbaşı'nın oğlu Deniz Bölükbaşı'nı Ankara 1. bölgeden, eski Başbakan Ferit Melen'in oğlu Mithat Melen'i İstanbul'dan aday gösterecek. Eski Ulaştırma Bakanı Oktay Vural ile eski TOKİ Müsteşarı Emin Haluk Ayhan da İzmir'den aday gösterilecek.
MHP'nin listesinde DYP'lilerin de ağırlığı hissedilecek. DYP'li eski milletvekillerinden Ünal Erkan, Cihan Paçacı, Gürcan Dağdaş (Devlet Bakanı), Bekir Aksoy ilk sıralarda yer alacak. Bahçeli'nin vitrini oluşturacak listesinde, asker adaylar da önemli yer tutuyor. Emekli Tümgeneral Erdal Sipahi, Kuzey Irak'taki 'çuval hadisesi'nin yaşandığı dönemde Özel Kuvvetler Komutan Yardımcılığı görevinde bulunan emekli Tümgeneral Abdullah Kılıçarslan bunlar arasında. Bölücübaşı Abdullah Öcalan'ın yargılandığı davanın hakimi Turgut Okyay listeye girecek isimlerden.
Bahçeli, bürokratik isimleri de listenin ön sıralarına çıkarıyor. BDDK üyesi Kemal Çevik, Dış Ticaret Müsteşarı Fikret Artan, emekli Büyükelçi Gündüz Aktan, İstanbul eski Emniyet Müdürü ve Ardahan Valisi Hasan Özdemir, bu isimler arasında yer alıyor. MHP'nin listesinde dünya ve olimpiyat şampiyonları da yer alıyor. Tüm dünyanın yakından tanıdığı Naim Süleymanoğlu İstanbul 3. bölgeden, Mahmut Demir ise Amasya'dan aday gösteriliyor. Sanatçılardan Selahattin Alpay ile Gökhan Güney de İstanbul'dan seçilebilecekleri sıralarda aday gösterilecek.
Saadet Partisi eski kadrolarını koruyacak
Saadet Partisi seçime tek başına gidiyor. Partinin, Necmettin Erbakan'ı da listeye koymayı kararlaştırdığı öğrenildi. Buna göre, Erbakan Konya'dan SP listelerinde bağımsız aday olarak birinci sırada yer alacak. Saadet Partisi milletvekili aday listesinden bazı isimler şöyle: Şeref Malkoç, Oya Akgönenç, Cevat Ayhan, Prof. Dr. Latif Öztek, Prof. Dr. Mustafa Kamalak, Bahri Zengin, Şevket Kazan, İsmail Müftüoğlu, Ahmet Demircan, Teoman Rıza Güneri, Ertan Yülek.
Yazıcıoğlu, Sivas'tan bağımsız aday olacak
BBP, bu seçimlerde Meclis'te temsil edilmeyi hedefliyor. Partide seçime bağımsız adaylarla gitme eğilimi öne çıktı. Bu durumda, BBP lideri Muhsin Yazıcıoğlu memleketi Sivas'tan bağımsız seçilmek için çalışacak. BBP milletvekili listesine girebilecek muhtemel adaylar şöyle: Hüseyin Arı, Namık Kemal Zeybek, Mustafa Çalık, Mustafa Destici, Enis Öksüz, Yaşar Yazıcıoğlu, Selçuk Özdağ, Üzeyir Tunç, Saffet Topaktaş, Nevzat Yanmaz, Mehmet Efe, Ökkeş Şendiller, Metin Gündoğdu, Kemal Yavuz.
YSK, geçici listeyi 10 Haziran'da ilan edecek
Siyasi partiler, milletvekili aday listelerini bugün 17.00'ye kadar Yüksek Seçim Kurulu'na (YSK) bildirecek. YSK, siyasi partilerin verdikleri aday listelerini hemen incelemeye alacak ve tespit edeceği eksiklikleri ilgili partilere bildirecek. Partiler, aday listelerindeki eksiklikleri, 8 Haziran Cuma gününe kadar tamamlayacak. Milletvekili geçici aday listeleri, 10 Haziran Pazar günü radyo, televizyon ve Resmi Gazete'de yayımlanacak. Aynı gün geçici adaylar, ilgili il seçim kurulu ve YSK'ca doğrudan incelemeye alınacak. Bu adaylara karşı yapılacak itirazlar da incelenecek. YSK, istifa, itiraz veya inceleme üzerine adaylıktan çıkarılanlar nedeniyle ortaya çıkan aday eksilmelerinin tamamlanmasını 15 Haziran Cuma günü siyasi partilere bildirecek. Milletvekili aday listelerindeki eksiklikler, ilgili partilerce tamamlanarak 17 Haziran Pazar gününe kadar YSK'ya bildirilecek. YSK, milletvekili kesin aday listelerini 20 Haziran Çarşamba günü radyo, televizyon, Resmi Gazete ve illerde ilan edecek. Bağımsız adayların da YSK'ya adaylıklarını bildirmek için bugün son günleri. Ankara, Zaman
DTP, bağımsız adaylarla yarışacak
Bağımsız adaylarla seçimlere girmeye hazırlanan DTP'nin listesinde ilginç isimler yer alıyor. DTP eşbaşkanlarından Aysel Tuğluk, Diyarbakır; Ahmet Türk, Mardin'den bağımsız aday olacak. Şemdinli olayları sırasında kitabevi bombalanan Seferi Yılmaz, Hakkari'den, ÖDP eski Genel Başkanı Ufuk Uras ve Başbakanlık İnsan Hakları Raporu'nun hazırlanması sırasında gündeme gelen Baskın Oran da İstanbul'dan bağımsız aday. Yargıtay'ın parti üyeliklerini iptal ettirdiği Orhan Doğan, Selim Sadak ve Hatip Dicle de DTP'nin desteklediği bağımsızlar listesinden aday gösterilecek. DTP'den bağımsız aday olmak için müracaat eden Nil Demirkazık parti yönetiminin destek vermemesine rağmen Diyarbakır'dan bağımsız aday olacak. DTP'nin bağımsız adaylar listesinde 11 kadın aday da yer alıyor. Halen cezaevinde olan Murat Öztürk, Sabahat Tuncel ve Mehdi Aslan da DTP'nin desteklediği bağımsız adaylar listesinde.
Zaman