Sebze ve meyve hallerinde DEVRİM

Hükümeti sebze ve meyvelerin ticaretinin kaliteli ve sağlıklı yapılması, üretici ve tüketicilerin haklarının korunması amacıyla bir kanun tasarısı hazırladı. Tasarı ile toptancı hallerinde tekel kırılıyor. Artık özel hal de kurulabilecek. Ancak özel hal işleticilerinde, üniversite mezunu ve lisans ya da ön lisans mezunu olma şartı aranacak.

Tasarıya göre toptancı halleri; imar planlarında belirlenmiş alanlarda soğuk hava deposu gibi koşulları taşıyan projeler çerçevesinde belediyeler ile özel şahıslar tarafından kurulacak. Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçe belediyeleri hal kuramayacak. Trafiğe yük getiren toptancı halleri de başka bölgelere taşınacak.

SEMT PAZARLARI
Malların belediye sınırları içinde perakende satışını yapanlar, bunların toptancı halinden satın alındığını veya toptancı haline bildirildiğini belgelemek zorunda olacaklar. Bu tür malların satışı engellenmeyecek ve toptancı haline girmeye zorlanamayacak. Semt pazarları da çevreye, altyapıya ve trafiğe getireceği yükler göz önünde bulundurularak belediyelerce kurulacak. Buralardaki toplam satış yeri sayısının en az yüzde 10'u, üreticilere ayrılacak. Toptancı halinde satılan mallardan yüzde bir, toptancı hali dışında satılan mallardan yüzde iki oranında hal rüsumu tahsil edecek.

ÖZEL TOPTANCI HALLERİ
Özel toptancı halleri ise, işletmecileri tarafından yönetilecek. Personel de işletmeci tarafından belirlenecek. Buralarda özel güvenlik personeli de olacak. Hal yöneticisinin Devlet Memurları kanununda yazılı nitelikleri taşıması, Büyükşehirlerde en az lisans, diğer illerde en az ön lisans ve ilçe ya da bucaklarda ise en az lise mezunu şartı aranacak.

KAYIT DIŞI SATIŞ VAR
Tasarının gerekçesinde Türkiye'de geçen yıl 27.2 milyon ton sebze, 15.6 milyon ton de meyve üretildiği vurgulandı ve ''Üretilen sebze ve meyvenin yüzde 95'i ülke içinde kalmakta, bu miktarın yüzde 25'i ise pazarlama sürecinde zayi olmaktadır. İç pazara sürülen sebze ve meyvenin yaklaşık yüzde 30'u toptancı hallerinde işlem görmekte, kalan kısmı ise kayıtsız pazarlanmaktadır'' denildi.

İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki yüksek oranlı artışın enflasyon üzerinde büyük bir etkisi bulunduğu da belirtilen gerekçede malların haller üzerinden pazarlanma zorunluluğunun da serbest rekabeti olumsuz yönde etkilediği kaydedildi.