SGK borçluların peşine düştü

Bilgisayar programlarının bitirilmesinde son aşamaya gelindi. Önümüzdeki günlerde yaklaşık 1 milyonu bulan borçlu esnafın dosyası icra dairelerine aktarılacak. Zaman'ın haberine göre, Sosyal Güvenlik Reformu'na göre SGK'nın, prim borcunu ödemeyen esnaftan alacağını icra yoluyla tahsil etmesi gerekiyor. Ancak ekonomik kriz sebebiyle esnafın sıkıntıları dikkate alınarak uygulama geciktiriliyordu. Ayrıca hazırlıkların tamamlanması da zaman aldı. Gelinen noktada il müdürlükleri bilgilendirilirken, altyapı çalışmaları tamamlandı. Prim borcu bulunan esnaf, her an icra takibiyle karşı karşıya kalabilir. SGK'nın verilerine göre 3 milyon 239 bin esnaf ve Tarım Bağ-Kur'ludan 535 bini hiç prim ödemiyor. Bazen ödeyip bazen aksatanların sayısı ise 1 milyon 741 bin. 3 milyon 239 bin kişiden sadece 962 bini borçsuz. Geriye kalan 2 milyon 277 binin devlete az ya da çok borcu var. Kurumun bu kişilerden tahsil edemediği rakam ise tam 20 milyar 733 milyon TL.

Prim alacaklarını tahsil emekte büyük zorluk yaşayan kurum, uzun yıllar prim afları çıkarma yoluna gitti. Ancak Türkiye tarihinde çıkarılan 20 prim affı, meseleye çare olmadı. Afla birlikte kısmen ödenen prim borçları, bir süre sonra yeniden katlanmaya başladı. Yeni bir af çıkacağı düşüncesi, gününde ödeme yapmak yerine borçların biriktirilmesine yol açıyor. Bu kısır döngünün önüne geçilebilmesi için SGK, radikal bir karar aldı. Sosyal Güvenlik Reformu ile birlikte mevzuata bir madde eklenerek prim borcunu ödemeyen Bağ-Kur'lular için icra kapısı aralandı. Ancak Ekim 2008'de yürürlüğe giren reformun hemen ardından ekonomik krizin baş göstermesi, uygulamanın ertelenmesine yol açtı. Ancak primlerin tahsil edilememesi icra takibini gündeme taşıdı. SGK, borçlu 2,2 milyon kişiden kronik hale gelen 1 milyonunun dosyasını icra dairelerine aktarmaya hazırlanıyor. Reform öncesi dönemde mevzuatta yeri olmadığı için prim borçlarına ilişkin yasal işlem yapılamıyordu.

SGK bir yandan da icraya gitmeden prim alacaklarını tahsil edebilmek için her yolu deniyor. Prim borçlarına ilişkin uygulanan gecikme faizi konusunda yeni düzenleme hazırlayan kurum, faiz oranlarını aşağı çekecek. İlk üç ay boyunca her ay yüzde 3 olan faiz oranı aylık yüzde 1,5'e düşecek. Halen yıllık 23 olan faiz oranı ise yüzde 18'e inecek. Böylece prim yükünün katlanarak artması önlenecek. 2008 yılında çıkarılan prim affından faydalanan 250 bin kişi, geri ödemesini yapamadı. Borçlarını yeniden yapılandırıp faizlerini sildiren bu kişilerin yapılandırması bozulduğu için yeniden faiz işlemeye başladı. SGK, bu durumdakilere de kolaylık sağlayacak. Borcunu ödeyemediği için yeniden yapılandırma dışı kalanlar, 2010'da primlerini düzenli ödemek şartıyla yeniden sistem içine alınacak.

2008'deki afta 1 milyon 262 bin kişi başvuruda bulunurken, 23 milyar yapılandırılmıştı. Ancak kriz dolayısıyla tahsilat 9 milyar lira civarında kalmıştı. Öte yandan çok sayıda prim borçlusu, prim borçlarına af getirilmesi SGK'ya baskı uyguluyor. Milletvekilleri de bu talebi dillendiriyor. Ancak Çalışma Bakanı Ömer Dinçer, bu aşamada yeni bir prim affına karşı çıkıyor.