Sınav kaygısı; kişinin sınav öncesinde yaptığı çalışmaların sınav başarısı için yeterli olmayacağı düşüncesini genelleyerek bunu kişiliğinin başarısızlığı olarak algılaması sonucu başarının düşmesine sebep olan yoğun kaygıdır. Gerçek dışı yorumlar ve beklentiler içerir. Bundan dolayı kişiyi yanıltır ve kişinin; enerjisinin azalmasına, okuduğunu anlayamamasına, dikkatinin azalmasına, sınavın içeriğinden ziyade kendisine odaklanmasına, öğrendiklerini aktaramamasına, zihinsel becerilerinin zayıflamasına sebep olur.
Aslında kişiyi öğrenmeye motive eden , kişinin hedefleri doğrultusunda yürümesini sağlayan sınav kaygısı gerekliyken; kişinin elini kolunu bağlayan, düşünce sistemini etkileyen, hedefi şaşırtan yüksek ve aşırı kaygı faydalı değildir. Yüksek sınav kaygısı başarısızlığın en önemli nedenidir.
Sınav kaygısı kendisini zihinsel, duygusal ve fiziksel olarak gösterir;
- Unutkanlık, konuları hatırlayamama, düşük konsantrasyon, sınav içerikli – gelecekle ilgili kötü senaryolar sınav kaygısının zihinsel belirtilerindendir.
- Sınav kaygısının duygusal belirtileri güvensizlik, sinirlilik, heyecan, panik, karamsarlık…
- Kişinin ders çalışmayı ertelemesi, ders çalışmayı tamamen bırakması, sınavı yarıda bırakması ise davranışsal belirtiler arasında örneklendirilebilir.
Mükemmeliyetçi, rekabetçi kişilerde ve sosyal çevrenin – ailenin beklentileri ve baskısını üzerinde yoğun bir biçimde hisseden kişilerde sınav kaygısı daha fazla görülür. Bunun yanı sıra;başarısızlık korkusu, zamanı etkin kullanamama, yanlış ders çalışma alışkanlıkları, sınava çok fazla anlam yüklenmesi,gerçekçi olmayan düşünce biçimleri sınav kaygısının oluşmasında en önemli faktörlerdir.
SINAV KAYGISI İLE BAŞETME YOLLARI
- Bu sınavda başarılı olamayacağım,
Eğer başarılı olamazsam aileme ne söylerim,
Hayatta başarılı ve mutlu olabilmek için sınavı kazanmaktan başka yol yoktur,
Ben yetersizim… gibi olumsuz ve yıkıcı düşüncelerden mümkün olduğunca uzak durun.
- Beslenme, uyku ve dinlenme düzenini sağlayın.
- Planlı ve programlı ders çalışma yöntemleri hakkında bilgi edinin.
- Sınava en az 2 gün kala ders çalışmayı,
Sınavı düşünmeyi bırakın ya da en azından sınavı düşünmemeye çalışın.
- Gerçekçi ve olumlu düşüncelere odaklanın;
Elimden geleni yaptım,
Başarılı olacağım,
Sonuç ne olursa olsun ailem beni her zamanki gibi sevecek,
- Kaygı düzeyinin arttığı durumlarda;
Gözlerinizi kısa bir süre kapatarak sizi mutlu eden herhangi bir şeyi, herhangi bir anıyı, herhangi bir yeri düşünün,
Birkaç kez derin nefes alın.
UYARI:
Sınav kaygısı ile başa çıkılamadığı durumlarda, sınav kaygısının tetiklediği depresyon, uyku bozukluğu, anksiyete bozukluğu, davranış bozukluları ve benzeri durumlarda mutlaka Psikolojik Danışmanlık hizmeti alınmalıdır.