“8 Mart Dünya Kadınlar Günü” etkinlikleri, Şişli Belediyesi’nin bir ilk uygulamasına sahne oldu. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak’ta düzenlenen bir törenle, Cumhuriyet’in Öncü Kadınları anıldı. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün 100.yılı anısına Şişli Belediyesi tarafından yaptırılan “Öncü Kadınlarımızı Unutmadık” Duvar Anıtı, Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül tarafından açıldı.
Cumhuriyet’in kurulmasında kadınların rolünün büyük olduğuna değinen Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül, Cumhuriyetin değerlerlerine sahip çıkmanın kadınlara verilecek önemle eşdeğer olduğunu ve kadınlara ülkenin ilerlemesinde, sosyal ve kültürel olarak gelişmesinde büyük görevler düştüğünü belirterek şunlara söyledi: “Bugünlere gelmemizde Cumhuriyet tarihinin öncü kadınlarına çok şeyler borçluyuz. Türk toplumunun ilerlemesinde, eğitimde, sanatta, sağlık alanlarında dev adımlar atılmasında onların katkıları çok büyük. Biz, bugün burada her biri kendi alanında Cumhuriyet’e öncülük eden onlarca kadımızdan sadece 10 kadınımızı anıyoruz. Onlar, toplumun ilerisinde hareket ederek, toplumun gelişmesine öncü oldular. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü gibi önemli bir günde Cumhuriyet Kadınlarımızı anmaktan büyük mutluluk duyuyorum.”
Moda tasarımcı Hüseyin Küçük önderliğinde, mozaik sanatçısı Aysun Üzün, İlkay Karakuş, Meral Usta ve seramik sanatçısı Güler Ünlü tarafından el yapımı seramik üzerine günümüz mozaik sanatının uygulandığı duvar anıtında, Cumhuriyet’e öncülük eden onlarca kadını temsilen 10 kadın, portre olarak yer alıyor.
20 metre uzunluğunda, 3 metre boyundaki duvar anıtında;
- İlk öğretmen Refet Angın,
- İlk kadın tiyatro oyuncusu Afife Jale,
- İlk kadın pilot Sabiha Gökçen,
- İlk kadın bakan Prof. Türkan Akyol,
- İlk dünya güzellik kraliçesi Keriman Halis Ece,
- İlk kadın ressam Müfide Kadri,
- İlk iki kadın milli sporcumuzdan Prof. Halet Çambel,
- İlk kadın opera sanatçısı Semiha Berksoy,
- İlk kadın profesör Prof. Fazıla Şevket Giz,
- İlk kadın hakları savunucusu Nezihe Muhiddin
- İlk kadın doktor Safiye Ali’nin hatıraları yaşatılacak.
Refet ANGIN (1915- 2010): Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk kadın öğretmeni olan Refet Angın, 1915’te Gelibolu'da doğdu. Cumhuriyetin ilanı ve Tevhid-i Tedrisat Kanunu'ndan sonra Gelibolu'da açılan iki okuldan biri olan Cumhuriyet Okulu sınavını kazanarak okula üçüncü sınıftan başladı. Henüz küçük bir çocukken öğretmen olmaya karar verdi.Mustafa Kemal Atatürk ile yolları bir çok kez kesişen Refet Angın, Atatürk ile karşılaşmasından sonra, tarih öğretmeni olmaya karar verdi. Angın, Atatürk'ün 100'üncü yaş kutlamalarında görevlendirildi. İlk Öğretmenler Gününde ise “yılın öğretmeni” seçildi
Afife JALE (1902- 1941):İlk Türk kadın tiyatro oyucusu olan Afife Jale, 1902 yılında İstanbul'da doğdu. Babasının tiyatrocu olmak istemesine karşı çıkmasına rağmen, Türk ve müslüman kadınlarının sahneye çıkmasının yasak olduğu dönemde, tiyatro dünyasına adım attı. Kadıköy'deki Apollon Tiyatrosu'nda sahnelenen, "Yamalar" adlı oyunda, "Emel" karakterini canlandıran Ermeni kökenli Eliza Binemeciyan adlı oyuncunun yurt dışına gitmesi üzerine, onun yerine sahneye çıkarak, sahneye çıkan ilk Türk ve Müslüman kadın oldu. Burhanettin Tepsi Kumpanyası ile Anadolu'da turnelere çıktı.
SABİHA GÖKÇEN (1913- 2001):Atatürk’ün manevi kızı Sabiha Gökçen, ilk Türk kadın pilot olmasının yanısıra; dünyanın ilk kadın savaş pilotudur. 1913 yılında Bursa’da dünyaya gelen Gökçen, anne-babasını küçük yaşta kaybetmesi üzerine abisi tarafından yetiştirildi. 1925’te henüz 12 yaşındayken dönemin Cumhurbaşkanı Atatürk ile tanışarak, Atatürk tarafından evlat edinildi. 1934’teki Soyadı Kanunu ile Atatürk, kendisine Gökçen soyadını verdi. Atatürk’ün de kendisine destek vermesiyle Türk Hava Kurumu’nun Türk Kuşu Sivil Havacılık Okulu’na girdi, 1937’de katıldığı bir harekat sonrası dünyanın ilk kadın savaş pilotu payesini aldı. Bu yıllardan sonra her yerde göklerin kızı olarak anıldı.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni bitirdi. 18.Dönem İzmir milletvekilliği yapan Akyol, 33. Hükümet’te Sağlık Bakanı olarak görev aldı. Türkiye’nin ilk kadın bakanı olmasının yanısıra, ayrıca ilk kadın üniversite rektörüdür.
Keriman Halis ECE (1913- 2001):1913 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Keriman Halis Ece, Türkiye’nin ilk dünya güzellik kraliçesidir. 1932 yılında Belçika’nın Spa kentinde yapılan Dünya Güzellik Yarışması’nda “Dünya Güzeli” seçildi. Bu yarışmadan sonra Atatürk tarafından kendisine, “kraliçe” anlamına gelen Ece soyadı verildi.
Müfide KADRİ (1890- 1912):Cumhuriyet tarihinin ilk kadın ressamı olan Müfide Kadri, 1890 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Müfide Kadri, çok yönlü, yetenekli kadın sanatçılarımızdan biridir. Eğitim ve öğretimini eve gelen özel hocalardan alan Kadri, on yaşında resme başladı ve Osman Hamdi Bey’den özel ders aldı. Resim ile müziği birlikte yürüten sanatçı, genç yaşta şimdiki adıyla İstanbul Kız Lisesi olan dönemin Dersaadet İnas İdadisi’nde resim ve müzik öğretmeni olarak çalıştı.
Semiha BERKSOY (1910- 2004):1910 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Semiha Berksoy, ilk Türk kadın opera sanatçısıdır. İstanbul Konservatuarı'nda ve Güzel Sanatlar Akademisi Namık İsmail Atölyesi Resim ve Tiyatro Okulu'nda eğitim alan Berksoy, daha sonra devlet bursu ile Almanya'da Berlin Devlet Yüksek Müzik Akademisi Opera Bölümü'nde eğitime devam etti. Opera kariyerine 1934'de başlamış olan Semiha Berksoy Türkiye, Almanya