Kanuni Sultan Süleyman zamanında (1520-1566) Barbaros Hayrettin Paşa Sakız, Girit ve İyon adalarından 10 bini aşkın Rum esir getirmiş. Getirdiği bu esirleri Azap Kapı tersanelerinde gemi yapında çalıştırmış. Tersanelerde çalışan bu esirleri ve ailelerini Aya Dimitri tepeleri denilen yere yerleştirip orada iskân etmelerini sağlamış. Daha sonraları bu halk tulumbacılık ve ayakkabıcılık mesleğini seçip, pek çoğu da Beyoğlu’nda dükkân açıp esnaflık yapmış.
Zamanla bu halkın yerleştiği tepeler beraberinde yeni yeni yaşam merkezlerini oluşturmaya başlamış. Genellikle ilk olarak ibadethanelerini
inşa etmeğe başlamışlar. Büyük boyuttaki Ayii Apostoli (Havariler kilisesi) kubbeli kiliselere örektir. Kubbede pantokrator resmi vardır.(İsa’nın sol elinde İncil, sağ eli ile takdis işareti yaptığı resim)
Ayios Athanasios Rum kilisesi, Kurtuluş caddesi üzerinde ki Ayios Dmitrios kilisesi, Ayios Haralambos Kilisesi gibi birçok ibadethanelerin etrafına yerleşim merkezleri kurmuşlar.
18 yy sayıları 20.000 bulan Rumlar yabancıların Tatavla’ya girmelerini istememişler. Bununla ilgili belediyeden karar çıkartmışlar. 1793 yılında Rum nüfusun dışında buraya yerleşim yasaklanmış. Ta ki bu yasak 21 Ocak 1929 da çıkan büyük yangına kadar sürmüş.
Aya Tanaş sokağında demirci Aleko ve Bakkal Yanni’nin kaçak rakı imalatı yaptıkları evde çıkan yangınla Tatavla’da 500 kadar ev yanmış. Yangının hemen ardından 2 ay sonra belediyenin aldığı karar ile bölgenin isminin değiştirilmesine karar verilmiş.
Tatavla Yunancada beygir ahırı anlamına gelmektedir. Osmanlı döneminde bölgede etkili olan kabadayıları hatırlattığı için, bu itibarla Tatavla ismi akıllarda fena bir intiba uyandırmasından dolayı ismin değiştirilmesine karar verilmiş. Ve “Eski ismin kaldırılması, Kurtuluş ismi bu konuda çok muaffaktır”. Diyerek bu beldeye yeni bir isim verilmiş. Bununla birlikte birçok Rumca sokak isimleri de değiştirilmiş.
O zamanlar dar sokakları, ahşap evleri, meyhaneleri ile halkının mutlu bir yaşam sürdüğü Rum mahallesiymiş Tatavla. Ünlü tarihçi Edmondo de Amicis 1874 yılında yazdığı Costantinople kitabında Tatavladan uzun uzun bahseder.
Özellikle bu beldede yapılan dillere destan( Baklahorani )Tatavla karnavalını çok anlatır. Rumların Mesih İsa’nın dirildiği gün olan Paskalya yortusundan 40 gün önceki perhiz döneminin(Sarakosti) ilk pazartesi (Kathara deftera) günü başlayan bu panayıra binlerce insan katılırmış.
Osmanlı zamanında yaklaşık 500 yıl kesintisiz yapılan Baklahorani karnavalında maskara halayı denilen insan alayı yüzlerine maskeler takar, yüzlerini rengârenk boyar ve müzik eşliğinde güle oynaya Taksim Tepebaşından yola çıkarlarmış. Tarlabaşından aşağı Dolapdere’ye yürür, Dolapdere’den Akağlar caddesi olan Akarca yokuşuna tırmanıp Aya Dimitri, Aya Lefter, Aya Tanaş kiliselerinin olduğu son durağa ulaşıp, kilisenin önünde ki meydanda çılgınca şarkılar söylenir, rakılar, şaraplar, biralar içilir, bakladan yapılan yemekler yiyip, oyun havaları oynarlarmış.
Kurtuluş da 1940 yılına kadar Patrikhane kayıtlarına göre 1154 aile ikamet etmekteymiş. 6-7 Eylül olayları ile İstanbul’un diğer semtlerindeki bütün Rumlarda Kurtuluşa yerleşmişler ve nüfuz oldukça kalabalıklaşmış. 1964 yılında Ankara’nın Türkiye de yaşayan Rum vatandaşları sınır dışı etme kararı ile nüfus oldukça azalmış.
Uzak Pera da denilen Kurtuluş, bu günlerde şehrin merkezinde olması sebebi ile oldukça tercih edilen bir semttir. Nüfusunu her dinden, her dilden, her milletten vatandaşlar oluşturur. Birbirleri ile kültür alışverişi yaparak iç içe yaşarlar. Semtte Madam Despina’nın Meyhanesi hala daha hizmet vermektedir. Rum müziği eşliğinde tabakların sahnede kırıldığı, Rembetiko eşliğinde içki kadehlerinin kaldırıldığı tavernalara sadece Rum vatandaşlar rağbet etmez. Nefis profiterolü ile Nazar pastanesi, şarküterileri, muhallebicileri ile tanınan 500 yıllık tarihi olan bu semt ilk iskâna açılan bölge özelliğini taşımaktadır.