Araştırmacı Murat Koraltürk tarafından hazırlanan kaynak niteliğindeki Şirket-i Hayriye kitabı, 163 yıllık bir seyahat tarihinin seyrini; belgeleri, resimleri ve bu uzun deniz öyküsünün kahramanlarıyla sunuyor.Bir Şirket-i Hayriye Efsanesi olan Yandan Çarklı Vapurlar , o dönemi yaşamamış kuşaklara, geçmişe dair izler sunuyor. “Herkesin bir vapur hatırası vardır” diye başlayan Pirinç bacalı vapurların öyküsünde, savaş günlerinden mehtaplı gecelere Şirket-i Hayriye vapurlarının sosyal ve siyasal yaşamdaki yeri de anlatılıyor. İstanbul’un simgesi haline gelen bu nostaljik deniz araçlarının ünlü kaptanları, o dönemin siyasi yapısında beklenmedik şekilde öne çıkan kadın kahramanlar, kitapta tarihe iz bırakan isimler arasında yer alıyor.

İstanbul’un deniz tarihine önemli bir kaynak yaratan İDO, İstanbul’un ilk resmi deniz kurumu olan Şirket-i Hayriye’nin hikayesini , hazırladığı web sitesinde de İstanbul’un deniz tarihiyle buluşmak isteyenlere sunuyor.(sirketihayriye.com)

Boğaziçi’nde Asırlık Seyahatin Öyküsü
 
İstanbul’un tarih, kültür ve sanat değerlerine desteğini sürdüren İDO,  Boğaziçi’nde yaklaşık bir asır hizmet veren vapurlarımızın öyküsünü, Karaköy Vapur İskelesi’nde açtığı Boğaziçi’nde Asırlık Seyahat: Belgelerle Şirket-i Hayriye Sergisi ile tüm kamuoyu ile paylaşıyor.

 

Karaköy Vapur İskelesi’nde düzenlenen sergi açılışı İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Şaban Erden, Devlet Arşivleri Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Budak, İDO Genel Müdürü Ahmet Paksoy, Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Murat Koraltürk ve İDO çalışanları ile çok sayıda yolcu katılımıyla gerçekleşti.

 

 

Törende İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Şaban Erden, Devlet Arşivleri Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Budak, İDO Genel Müdürü Ahmet Paksoy, Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Murat Koraltürk birer konuşma yaptılar.

 

 

“Şirket-i Hayriye İDO da yaşamını sürdürüyor”
Genel Sekreter Yardımcısı Şaban Erden, serginin “Hayrılı bir iş” olarak adlandırılan Şirket-i Hayriye’nin ülkemizdeki deniz ulaşımının geçirdiği tarihi seyri vermesi açısından son derece önemli olduğunu söyledi.

Şirket-i Hayriye’nin verdiği hizmetlerle boğaziçi imarının oluşumunda çok büyük rol oynadığına değinen Erden aynı bilinç ve ruhla hizmet verdiklerini ifade ederek, “İstanbul halkının Boğaziçinde rahat ve emniyetli bir şekilde seyahat etmesi için kurulan Şirket-i Hayriye’nin ruhu 2005 yılından bu yana bugün kent içi taşımacılığında dünyanın önde gelen şirketi konumuna gelen İDO da yaşamını sürdürüyor.” dedi.

 

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Şaban Erden’in ardından söz alan Devlet Arşivleri Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Budak, Şirket-i Hayriye’nin kurulmasıyla Boğaz’ın iki yakası bir araya geldiğini, kayıklarla saatler süren yolculukların yarı yarıya kısaldığını, özellikle yaz aylarında mesirelere, ayazmalara, çayırlara sefa yapmaya gitmek isteyen halkın, vapurları tercih etmeye başladığını ifade etti.

Paksoy: “Geçmişi geleceğe taşıyoruz”
 İDO Genel Müdürü Ahmet Paksoy da konuşmasında, geçmişi geleceğe taşıma anlayışıyla bu çalışmayı başlattıklarını belirtti. “Geçmişi anlarsak geleceği daha iyi şekillendiririz” diyen Paksoy, “Genç kuşakların vapurların geçmişini öğrenmesini istedik. Dedeleri, babaları niye vapurda çay içmeyi seviyor, niye vapuru seviyor...Çünkü vapurlar eskiler için tek ulaşım aracıydı, bu yüzden de vapur aslında bir yaşam alanıydı.” şeklinde konuştu. Paksoy, İDO’ nun projelerinde şehir hatlarından ilham aldığını, bu sayede ortak gelenek ve çizginin korunduğunu kaydetti.

Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Şirket-i Hayriye konusunda çalışmaları da bulunan araştırmacı-yazar Murat Koraltürk de yaptığı değerlendirmede ‘bu kente dair değerleri korumanın, yaşayanların bu kente yönelik aidiyet duygusunu geliştirilmesinin şart olduğunu’ vurguladı. “Belgelerle Şirket-i Hayriye” sergisinin bu bilincin oluşmasında büyük katkı sağlayacağını ve tarihe ilgi duyanların mutlaka sergiyi ziyaret etmelerini tavsiye etti. 

 

 

Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü’nün katkılarıyla hazırlanan Boğaziçi’nde Asırlık Seyahat: Belgelerle Şirket-i Hayriye Sergisi’yle, dönemin padişah fermanları, şirketin mali yapısı, tarifeler, biletler, ödüllendirmeler gibi konuları içeren belgeler röprodüksiyon şeklinde sergileniyor.

 

Karaköy Vapur İskelesi’nde açılan Boğaziçi’nde Asırlık Seyahat: Belgelerle Şirket-i Hayriye sergisinde, titiz araştırmalar sonucu ortaya çıkartılan belgelerin yanı sıra, bugün sadece isimleri ile resimleri kalan dönemin ihtişamlı vapurlarına ait modeller de, meraklılarını modelcilik tarihinde yolculuğa çıkartıyor. İDO ayrıca, Şirket-i Hayriye’ye ait belgelerin kapsamlı hali ile Türkçeleştirilmiş özetlerini araştırmacılar ve tarih meraklıları için kaynakça niteliğinde bir kitapta topladı. Kitapta “Yönetim ve Çalışma Esasları”, “Şirkete Ait Malî Konular, Tarifeler ve Bilet Ücretleri”, “Vapurlar ve İskeleler”, “Kazalar”, “Başarılar ve Ödüller” ana başlıklar olarak yer alıyor.

 

30 adet belge ve dönemin vapurlarına ait modellerin bulunduğu sergi, Karaköy Vapur İskelesi’nde 20 Temmuz’a kadar İstanbulluların ziyaretine açık olacak.