Yabancı analistler, Türkiye'nin bir süredir Ermenistan'la ilişkileri düzeltmek için Batı'nın baskısı altında olduğunu ve protokolün de bu baskının neticesinde geldiğini belirtiyorlar.

Dış basında ayrıca, bu hafta içinde imzalanan protokolün Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) sürecine yardımcı olurken, Ermenistan'ın da ekonomisine fayda sağlayacağı yorumu yapıldı.

AVRUPA BİRLİĞİ'NİN YOĞUN BASKISI
New York Times (NYT), Türkiye'nin Ermenistan'la ilişkilerin düzeltilmesi konusunda hem müttefiki ABD'nin hem de katılmayı umut ettiği Avrupa Birliği'nin yoğun baskısı altında olduğuna değindi.
ABD'li Associated Press haber ajansı protokol metinlerinde 1915 olayları için bir tarih komisyonu kurulacak olmasının Türkiye

Ajans, yine de bu konunun iki ülke arasındaki en önemli ihtilaf maddelerinden biri olmayı sürdüreceğini belirtti.
Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Uluslararası Kriz Grubu analisti ve Türkiye uzmanı Hugh Pope bu sürecin sadece Avrupa'da değil ABD'de de Türkiye'nin üzerindeki “lekeyi” temizlemeye faydalı olacağını belirtti.

ABD, AB, RUSYA'NIN ÇIKARLARI
Sürecin ABD, Avrupa ve Rusya'nın tümünün çıkarlarına hizmet ettiğini ifade eden Pope bunun bir ilk olduğunu söyledi.

İngiliz The Times Gazetesi'nin dış haberler analisti Bronwen Maddox da ilişkilerin normalleşmesi için atılan adımların özellikle Türkiye açısından kolay olmadığını, bu beklenmedik adımın Avrupa ve Orta Asya'daki gerginliği yumuşatmakta büyük rolünün olacağını ifade etti.

Maddox, gazetede yayımlanan analizinde, “Bu süreç, Avrupa Birliği nezdinde bile beklenmedik gelişmeler yaratacak. Yıllar süren sürtüşmeden sonra Türkiye'nin AB ile ilişkilerinde bir yumuşama yaşanacak” dedi.

ENERJİ VE KÜLTÜR
Dünya basının ön plana çıkardığı bir başka nokta da protokolle başlayan sürecin ekonomik boyutu oldu. NYT, protokolün yürürlüğe girmesinin ardından sınırın açılacağını ve bunun da Ermenistan ekonomisini destekleyeceğini yazdı.

Reuters haber ajansı da “Enerji ve kültür, Türkiye ile Azerbaycan'ı birleştiriyor” başlıklı yazısında, Türk-Azeri ilişkilerinin, Ermenistan'a yürütülen süreçteki rolüne işaret etti.

Habere göre, geçen yıl yaşanan Rusya-Gürcistan savaşının Batı'da enerji yollarıyla ilgili kaygılara yol açtığını ve bunun da Ermenistan'ın bir geçiş ülkesi olarak önemini artırdığına işaret edildi.

Reuters, “Analistler ve diplomatlar, Rusya'ya gaz satışı yapmanın Bakü'nün, Türkiye'nin Ermenistan'a yaptığı önerilere bir karşılık verme biçimi olabileceğini belirtiyorlar” dedi.

BATI'NIN ETKİNLİĞİ ARTACAK
Çin'in önde gelen yayın organlarından Xinhua da Türkiye'nin yurtdışından karşı karşıya kaldığı baskılara dikkat çekerek, sürecin başarıya ulaşması durumunda Batı'nın Güney Kafkasya'daki ağırlığının artacağını bildirdi.

Erivan merkezli Kafkas Basın Enstitüsü Direktörü Alexander İskandaryan da sürecin sonunda AB'nin Ermeni malları için bir Pazar olacağını ve Türkiye'nin de bir köprü görevi göreceğini belirtti.

İskandaryan ayrıca, bunun etkisiyle Ermeni ekonomisinin Rusya'ya ve Gürcistan'a bağımlılığının da azalacağını ifade etti. için “ufak bir zafer” niteliği taşıdığını söyledi.