İnternet dünyasının son dönemde en çok tartıştığı konuların başında internet sitelerine uygulanan erişimin engellenmesi kararları geliyor. Sadece 2008 yılına baksak bile YouTube, Google Groups, Alibaba.com, Geocities gibi pek çok site çeşitli nedenlerle kapatıldı. Nisan ortası itibariyle erişime kapatılan site sayısı 5651 sayılı İnternet Yayıncılığı Kanunu kapsamında 321, bu kanun dışındaki nedenlerle de 102 olarak üzere, toplam 323.

“Çocuk pornosu” başta olmak üzere “Atatürk’e hakaret” dahil katalog suçlar olarak adlandırılan 9 çeşit suç için, 2007 mayıs ayında çıkarılan 5651 sayılı İnternet Üzerinden Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Kanunu ile erişime kapatma verilebiliyor. Bu kapatmalar Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından mahkeme kararı ile ya da res’en yapılabiliyor. Ancak kanun dışındaki nedenlerle, örneğin Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na aykırılık ya da Medeni Kanun kapsamında hakaret vb suçlarla tedbiren erişimi engelleme kararı da verilebiliyor.

YOUTUBE’A TÜRKİYE BASKISI

Dünyanın en büyük ve en popüler ses ve görüntü paylaşım sitesi YouTube, Atatürk’e hakaret içeren videoları yayınladığı gerekçesiyle sık sık kapandığı için, bu konuda sembol oldu. Son olarak 5 mayıstan bu yana Türkiye’den YouTube’a erişim yasak.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, söz konusu videolara sadece Türkiye’den değil, dünya genelinde erişim yasağı istiyor. Zira, Türkiye’den Proxy ayarını değiştirerek, erişim yasaklansa da, bu videoları izlemek mümkün olabiliyor. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı son olarak, Atatürk’e hakaret içeren videoların tamamen silinmesini istiyor. Bu amaçla da, YouTube’un Türkiye’de temsilcilik açması, güvenlik ve yetki belgesi, lisans alması, vergi mükellefi olması isteniyor. Bunun için tanınan 6 aylık süre 23 Temmuz’da sona erecek. Savcılık kaynakları, sitenin Türkiye’de resmi temsilcilik kurmaması halinde kapatma kararının süreceğini söylüyor.

Ancak YouTube yetkilileri, Türkiye’de temsilcilik açmayı düşünmüyor. Türkiye’de kurulmuş bir şirket olmadığını, Türk kanunlarına tabi olması gerekmediğini savunan YouTube yetkilileri, sistemden her gün mahkeme kararı veya Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı kararı ile onlarca videoyu çıkarmanın çözüm olamayacağını, bugün Türkiye’nin istediğini yarın Pakistan ya da Tayland’ın isteyebileceğini, sonunun gelmeyeceğini savunuyorlar.

ABANT’TA ÇÖZÜM YOLU ARANACAK

18-19 Haziran’da Abant’ta, turk.internet.com ve Ankara Barosu işbirliği ile gerçekleştirilecek olan toplantıda, konunun tarafları masaya oturarak “site kapatma” sorununu enine boyuna inceleyip çözüm bulmaya çalışacak.

Toplantıya Adalet Bakanlığı, Yargıtay ve Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı yetkilileri ile hakim ve savcılar, sivil toplum örgütü temsilcileri ve özel kuruluş temsilcileri de çağırıldı.

MAHKEME MAHKEME DOLAŞIP KAPATMAK

* Abant toplantısında, YouTube’la doruğa çıkan internet sitelerini karartmaya karşı özetle şu konular masaya yatırılacak:
* ISS ve yer sağlayıcılarının site bloklama yerine adres bloklama (yani site yerine sayfa bloklama) yapması lazım.
* Site erişime kapatma kararları, ihtisas mahkemeleri ya da Adalet Bakanlığı’nın görevlendireceği mahkemeler tarafindan verilmesi gerekir. Çünkü mahkeme mahkeme dolaşıp, birinden alamadığı kararı, diğerinden alabilenler oluyor.
* MÜYAP’ın kapatma girişimleriyle başlayan ve yerleşen durumda, 5651 sayılı kanun dışında kapatılan sitelerin, cevap hakkı bulunmuyor. Bunun hukuki ifadesi “sitelerin kendilerini teşkil etmelerine imkan verilmiyor.” Yani siteye ulaşılıp, “sakıncalı” içeriğin çıkarılması ya da savunma istenmeksizin, doğrudan kapatma kararı veriliyor.
* Site kapatma “Ultimo Ratio” yani hukuk dilinde “son çare” olması gerekirken, alışkanlıkla hemen uygulanıyor.
Ankara Barosu Bilgi İşlem Merkezi Başkanı Avukat Özgür Eralp konuyla ilgili “Ankara Barosu olarak, hem hukuk hem de internet dünyasının arayüzünde bu konuyu, uygulayıcıları ile birlikte irdeleyecek, varsa çözüm önerileri oluşturmaya çalışacağız” dedi.

turk.internet.com kurucusu Füsun Sarp Nebil ise, sitelerin erişime kapatılmasının 2005 yılındaki MÜYAP kapatmaları sonrası başladığına dikkati çekti. Müzik Yapıcıları Meslek Birliği’nin (MÜYAP) korsanla mücadele amacıyla, MP3 dosyalarını indirilebildiği siteleri kapattırma yoluna gittiğini hatırlatan Nebil, “Erişimi engellenen sitelerin söz hakkı yani savunma şansı olamayabiliyor. Ya da sorunlu sayfa yerine sitenin tamamının kapatılması gündeme geliyor. Bunların tartışılması ve sitelere söz hakkı tanınması lazım. Bu çalıştayın konuyu tartışmaya açacağını sanıyoruz” dedi.

NTV